ارز دیجیتال آپتوس در رقابت با سولانا | کدام را بخریم ؟
سولانا VS آپتوس
سولانا چیست؟ هر آنچه که باید در مورد قاتل اتریوم بدانید
زمان طولانی تأیید تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین و کارمزد بالای شبکه اتریوم همواره به‌عنوان نقاط ضعف فناوری بلاک چین نام برده شده‌اند؛ این یعنی مدت‌هاست کاربران و سرمایه‌گذاران منتظر یک بلاک چین هستند که برای همیشه این مشکلات را حل کند. شاید بتوان گفت سولانا همان بلاک چینی است که همه منتظرش بودند!
در صفحه اول وب‌سایت سولانا، این شبکه «قدرتمند برای توسعه‌دهندگان، سریع برای همه» توصیف شده است. انجام تراکنش‌ها در سولانا کمتر از ۱ ثانیه طول می‌کشد؛ یعنی سولانا برای تمام کاربران سریع است. کارمزد بسیار کم تراکنش‌ها در این شبکه و پشتیبانی از قراردادهای هوشمند پیچیده هم بیانگر آن است که سولانا همان چیزی است که توسعه‌دهندگان می‌خواهند.
در حال حاضر صدها پروژه روی سولانا کار می‌کنند و مقیاس‌پذیری بالای آن به این معناست که باید منتظر صدها پروژه دیگر باشیم که راه خود را به این فهرست باز کنند.
در این مقاله، ابتدا اکوسیستم سولانا را تشریح خواهیم کرد و در ادامه نگاهی به تاریخچه و تیم آن خواهیم انداخت. در بخش‌های بعدی مروری کوتاه بر قیمت سولانا خواهیم داشت و ویژگی‌های آن را بررسی می‌کنیم. پروژه‌های مشهور روی سولانا، آموزش استفاده از کیف پول‌های این ارز دیجیتال، آموزش خرید سولانا و سؤالات متداول هم بخش‌هایی که در پایان مقاله خواهید خواند.
سولانا چیست؟
شبکه سولانا یک اکوسیستم غیرمتمرکز، امن، مقیاس‌پذیر و سریع است. این پروژه با هدف تبدیل‌شدن به بستری برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Dapp) ایجاد شد و در حال حاضر یکی از رقبای اصلی اتریوم به حساب می‌آید. سرعت انجام تراکنش‌ها، پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و مقیاس‌پذیری بالای شبکه باعث شده است تا این پروژه به‌سرعت به یکی از اکوسیستم‌های پیشتاز در حوزه بلاک چین تبدیل شود.
مشکلات شبکه اتریوم در بحث مقیاس‌پذیری سبب شد تا این شبکه بتواند با سرعت بیشتری به جایگاه فعلی خود برسد و در حال حاضر می‌توان آن را جدی‌ترین تهدید برای اتریوم و محبوبیت آن در نظر گرفت.
سرعت نسبتاً پایین تأیید تراکنش‌ها در بسیاری از بلاک چین‌ها، همواره به‌عنوان یکی از معایب سیستم‌های غیرمتمرکز مطرح می‌شده است؛ این در حالی است که با ورود پروژه‌هایی مثل سولانا، رفته‌رفته بلاک چین‌های کندتر جای خود را به بلاک چین‌های بهینه‌تر می‌دهند. این شبکه قادر است روی کاغذ در هر ثانیه بیش از ۵۰ هزار تراکنش را پردازش کند؛ یعنی سولانا علاوه بر بلاک چین‌ها دیگر، غول‌های حوزه پرداخت مثل پی‌پل و مسترکارت را هم تهدید میکند.
از آنجا که این اکوسیستم از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکند، می‌تواند میزبان انواع اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، از توکن‌های غیرمثلی (NFT) گرفته تا صرافی‌های غیرمتمرکز و بازارسازهای خودکار باشد. به نوعی می‌توان سولانا را مشابه شبکه اتریوم ولی با کارایی بیشتر توصیف کرد. مقبولیت این شبکه در بین کارشناسان و توسعه‌دهندگان این حوزه تا حدی است که در حال حاضر بیش از ۴۰۰ پروژه روی این اکوسیستم در حال فعالیت هستند و روزبه‌روز هم بر تعداد آنها افزوده می‌شود.
بیشتر از یک دهه از راه‌اندازی شبکه بیت کوین می‌گذرد؛ در آن زمان بیت کوین یک مشکل اساسی را حل کرد و آغازکننده راهی بود که در آن دیگر نیازی به یک نهاد متمرکز (مثل ویزا و پی‌پل) برای تأیید و پردازش تراکنش‌ها نبود؛ یعنی هر کسی از هر جای دنیا می‌توانست بدون نیاز به اعتماد به واسطه، به افراد دیگر پول ارسال کند.
کُندی استفاده از شبکه‌هایی مثل بیت کوین باعث ظهور فناوری‌های تازه‌ای شد. چند سال بعد اتریوم کار خود را با ظرفیت حدود ۱۵ تراکنش برای ثانیه آغاز کرد ولی با گذشت زمان این عدد هم کافی نبود. حالا با ظهور سولانا و پلتفرم‌های مشابه، ظرفیت پردازش بلاک چین‌ها بسیار بالاتر رفته و افراد می‌توانند در عین بهره‌مندی از ویژگی غیرمتمرکزبودن، با سرعتی زیاد تعاملات مالی خود را انجام دهند.
در توصیف دقیق‌تر هدف سولانا می‌توان گفت که این شبکه آمده است تا تمرکززدایی در هر حوزه‌ای را تسریع کند. کارمزدهای بسیار پایین این بلاک چین، عملکرد بسیار سریع آن در تأیید تراکنش‌ها و غیرمتمرکزبودن آن باعث شده است تا به اینجا این شبکه محبوبیت بسیار زیادی در میان توسعه‌دهندگان، کسب‌وکارها و سرمایه‌گذاران پیدا کند.
SPL استاندارد ساخت توکن روی شبکه سولانا است. به‌عبارت دیگر، می‌توان آن را مشابه استاندارد ERC در شبکه اتریوم به حساب آورد. SPLها در واقع استاندارد توکن‌های مثلی هستند که روی این شبکه ایجاد می‌شوند. برای ساخت توکن روی این شبکه، میتوانید از زبان‌های برنامه‌نویسی راست (Rust)، سی (C) و سی پلاس‌پلاس (++C) استفاده کنید.
سولانا مبتنی بر پروتکل اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) کار میکند و توکن بومی این شبکه سول (SOL) نام دارد. طبق اعلام سولانا، هر سال ۸ درصد به تعداد توکن‌های شبکه اضافه می‌شود. از سوی دیگر، طی هر سال، از این ۸ درصد، ۱۵ درصد در قالب نرخ کاهش تورم کسر می‌شود و این کاهش تا حدود ۱۰ سال ادامه پیدا میکند. در نهایت پس از حدود ۱۰ سال، تورم سالیانه سولانا به ۱.۵ درصد می‌رسد.
در زمان نگارش این مطلب، عرضه کل توکن‌های SOL حدود ۵۰۹.۳ میلیون واحد است و از این میزان، ۳۰۳.۶ میلیون واحد در گردش هستند.
سولانا به‌صورت چندلایه کار میکند. هر لایه مسئول بخشی از عملکرد شبکه است. این یعنی می‌توان این اکوسیستم را یک شبکه هیبریدی به حساب آورد.
سولانا چگونه کار میکند؟
سولانا شبکه‌ای نسبتاً پیچیده است. استفاده از فناوری‌های نوین در آن باعث شده این بلاک چین یکی از بهینه‌ترین نمونه‌های موجود باشد. با این حال برای کارکردن با این شبکه و استفاده از توکن SOL نیازی به درک کامل نحوه عملکرد این شبکه و جزئیات فنی آن نخواهید داشت.
بلاک‌ها اسکلت هر بلاک چین هستند. با قرارگرفتن تراکنش‌ها و اطلاعات آنها در بلاک‌ها، زنجیره‌ای تشکیل می‌شود که بلاک چین نام دارد؛ در واقع بلاک‌ها مثل تکه‌های پازل هستند که در نهایت تصویری کلی به نام بلاک چین را می‌سازند. برای درک بهتر مفهوم بلاک چین میتوانید مطلب «بلاک چیست؟» را مطالعه کنید.
در سولانا هر بلاک، اسلات (Slot) نام دارد و اعتبارسنجی خاص به نام لیدر (Leader) آنها را می‌سازد. هر اعتبارسنج در این شبکه عضوی از خوشه (Cluster) شبکه است. در این شبکه، هر خوشه تنها یک اعتبارسنج دارد و وظیفه آن اضافه‌کردن بلاک‌ها یا همان اسلات‌ها به دفتر کل بلاک چین است.
این بلاک چین برای افزایش سرعت و بهره‌وری از اثبات تاریخچه (Proof of History) استفاده میکند. اثبات تاریخچه این امکان را برای کاربران فراهم میکند تا با ایجاد سلسله‌ای از سوابق، از آنها به‌عنوان تأییدی برای تعیین تاریخ دقیق رخدادها استفاده کنند. استفاده از چنین مکانیزمی سبب می‌شود که شبکه سولانا سریع و سبک باشد؛ چراکه دیگر نیازی به صرف زمان برای اجماع بر سر برچسب‌های زمانی نیست.
اثبات تاریخچه در واقع یک مرجع سراسری در شبکه سولانا برای ثبت زمان است. هدف اصلی این فناوری برقراری امنیت شبکه بدون فداکردن سرعت است.
تمام تراکنش‌ها و رخدادهای شبکه با تابع هش SHA256 هش می‌شوند. با استفاده از این تابع، خروجی منحصربه‌فرد بوده و حدس‌زدن آن تقریباً غیرممکن است. پس از هش‌شدن، هر خروجی به‌عنوان ورودی هش بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این روند باعث ایجاد یک زنجیره ناگسستنی از تراکنش‌های هش‌شده می‌شود؛ به‌عبارت دیگر، یک اعتبارسنج (Validator) می‌تواند بدون آن که نیازی به برچسب‌های زمانی (Timestamp) معمول داشته باشد، تراکنش و رویدادها را به یک بلاک اضافه کند. از سوی دیگر، روند هش‌کردن زمانی مشخص دارد و از همین رو اعتبارسنج‌ها می‌توانند به‌راحتی بررسی کنند که چقدر زمان سپری شده است. به بیان ساده، هر نود در سولانا یک ساعت برای خودش دارد و این یعنی دیگر مثل شبکه بیت کوین نیازی نیست تمام نودها برای یک تراکنش اجماع کنند. برای فهم بهتر این روند پیچیده به این مثال توجه کنید:
فرض کنید سه تراکنش «الف»، «ب» و «ج» داریم؛ شبکه سولانا تراکنش‌ها را با استفاده از پروتکل اثبات تاریخچه اجرا میکند. یعنی:
- هش تراکنش اول: نسخه‌ای رمزنگاری‌شده از «الف» با برچسب زمانی صفر
- هش تراکنش دوم: نسخه‌ای رمزنگاری‌شده از «ب» با برچسب زمانی ۱
- هش تراکنش سوم: نسخه‌ای رمزنگاری‌شده از «ج» با برچسب زمانی ۲
این موضوع باعث ایجاد معیاری می‌شود که نسبی نیست و برای تمام مشترکان شبکه واضح و عینی است. به همین دلیل سرعت بلاک چین سولانا نسبت به بلاک چین‌های مبتنی بر اثبات سهام یا اثبات کار بسیار بیشتر است و این شبکه می‌تواند در هر ثانیه ۵۰ هزار تراکنش را پردازش کند. برای درک بهتر این موضوع آن را با ظرفیت تأیید تراکنش در بیت کوین مقایسه کنید که ۵ تا ۷ تراکنش در ثانیه است.
در سولانا، لیدر مسئول ساخت بلاک‌هاست و لیدرها در بازه‌های زمانی مشخص تغییر می‌کنند. این تغییر به‌صورتی است که نودها می‌دانند لیدر بعدی چه کسی است.
بر خلاف بیت کوین که در آن برچسب‌های زمانی به ساعت محلی ماینر وابسته است، در سولانا چنین وابستگی‌ای وجود ندارد؛ چراکه اثبات تاریخچه این نیاز را برطرف کرده و مفهوم زمان در قالب یک اصل سراسری توسط شبکه تعیین می‌شود.
با وجود تمام مزایای اثبات تاریخچه، این فناوری دارای معایبی است. مثلاً، تبدیل‌شدن به یک اعتبارسنج در سولانا نیاز به سخت‌افزاری نسبتاً قدرتمند دارد و اگر شما این ملزومات را نداشته باشید، نمی‌توانید اعتبارسنج این شبکه باشید. از سوی دیگر، اثبات تاریخچه باعث متمرکزتر شدن سولانا می‌شود؛ چراکه دیگر مثل شبکه‌های اثبات سهام معمولی، هر کسی نمی‌تواند به‌عنوان اعتبارسنج فعالیت کند.
مشکل دیگری که در این میان به وجود می‌آید، حجم بالای تراکنش‌هاست. همان طور که گفتیم، سرعت انجام تراکنش‌ها در این شبکه بالاست. با فرض این که هر تراکنش ۲۵۰ کیلوبایت باشد و در هر ثانیه ۵۰ هزار تراکنش تأیید شود، هر سال ۴۰ پتابایت داده روی بلاک چین ذخیره خواهد شد. حجمی که شاید ذخیره آن برای هر کسی مقدور نباشد. سولانا برای حل این مشکل راهکار آرشیوکننده‌ها را ارائه کرده است که در ادامه نحوه کارکرد آن را تشریح کرده‌ایم.
تاریخچه و تیم سولانا
آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) سال ۲۰۱۷ کار روی این پروژه را آغاز کرد. یاکوونکو کمی بعد با همکاری گرگ فیتزجرالد (Greg Fitzgerald) و استفن آکریج (Stephen Akridge) که پیش‌تر با آنها در کوالکام (Qualcomm) کار می‌کرد، شرکتی را تأسیس کرد که امروز آن را به اسم سولانا لبز (Solana Labs) می‌شناسیم.
یاکوونکو با همکاری آکریج، فیتزجرالد و تیمی از متخصصان پیشین اپل و کوالکام پروژه لوم (Loom) را آغاز کردند. کمی بعد و از آن جهت که نمی‌خواستند نام پروژه آنها با لوم نتورک (Loom Network) که پروژه لایه دوم دیگری روی اتریوم است مشابه باشد، آن را تغییر دادند و نام سولانا را برای آن انتخاب کردند.
در حال حاضر یاکوونکو به‌عنوان هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل سولانا لبز مشغول به کار است و اریک ویلیامز (Eric Williams)، به‌عنوان یکی دیگر از هم‌بنیان‌گذاران پروژه، مدیر ارشد بخش علمی سولانا لبز است. گرگ فیتزجرالد و راج گوکال (Raj Gokal)، دیگر هم‌بنیان‌گذاران پروژه، به‌ترتیب در سمت مدیر ارشد بخش فناوری و مدیر ارشد عملیات فعالیت می‌کنند.
تیم سولانا در طول برنامه‌های تأمین بودجه ۳ ماهه خود، چیزی در حدود ۲۰ میلیون دلار از طریق فروش محدود توکن‌های خود سرمایه جذب کرد.
این شبکه ماه مارس سال ۲۰۲۰ نسخه بتای شبکه اصلی خود را راه‌اندازی کرد و کمی بعد موفق شد در طول مزایده عمومی خود در پلتفرم کوین لیست (CoinList) ۱.۷۶ میلیون دلار دیگر سرمایه جذب کند. در آن زمان شبکه بتای سولانا تنها قابلیت انجام تراکنش‌ها و برخی ابزارهای پایه را در اختیار کاربران قرار می‌داد و خبری از پاداش سهام‌گذاری نبود؛ چراکه هنوز زمانبندی عرضه توکن‌ها SOL مشخص نشده بود.
در حال حاضر سولانا لبز پررنگ‌ترین نقش را در توسعه این شبکه بر عهده دارد. بنیاد سولانا (Solana Foundation) هم نهادی است که سرمایه‌های لازم برای توسعه این شبکه را تأمین میکند.
ویژگی‌های مهم سولانا
به‌طور کلی سولانا هشت روی هشت نوآوری استوار است:
- اثبات تاریخچه (Proof of History)
- تحمل خطای بیزانس تاور (Byzantium Failure Tolerance Tower)
- توربین (Turbine)
- گالف استریم (Gulf Stream)
- سی‌لول (Sealevel)
- پایپ لاینینگ (Pipelining)
- کلاد بریک (Cloudbreak)
- آرشیوکننده‌ها (Archivers)
اثبات تاریخچه
تقریباً در تمام شبکه‌های توزیع‌شده، بزرگترین چالش پیش رو آن است که نودها نمی‌توانند به برچسب‌های زمانی که از نودهای دیگر دریافت می‌کنند، اعتماد کنند؛ چراکه این برچسب‌ها را گاهی خودِ نودها به بلاک‌ها اضافه می‌کنند یا از روی ساعت سخت‌افزار آنها به بلاک‌ها افزوده می‌شود.
سولانا با ارائه مدل اثبات تاریخچه در صدد حل این مشکل برآمده است. اثبات تاریخچه در واقع یک منبع امن و رمزنگاری‌شده است که یک مرجع سراسری در شبکه برای زمان ایجاد میکند. اثبات تاریخچه در واقع یک تابع تأخیر قابل‌تأیید (Verifiable Delay Function) با بسامد بالاست. در این نوع از توابع، مراحل مشخصی نیاز است تا اعتبار خروجی تأیید شود؛ اما هر کسی می‌تواند اعتبار خروجی را به‌سادگی تأیید کند.
اثبات تاریخچه به نودها این امکان را می‌دهد که بدون هماهنگی با دیگر اعضای شبکه، بلاک بعدی را بسازند. در این روند دیگر خبری از اعتماد به برچسب‌های زمانی است. در نتیجه استفاده از اثبات تاریخچه، سرعت تأیید تراکنش‌ها تا حد چشمگیری افزایش پیدا میکند.
توربین
توربین در سولانا همان پروتکلی است که به‌عنوان پل ارتباطی میان اعتبارسنج‌ها عمل میکند. توربین در واقع یک پروتکل اتصالِ مستقل از اجماع سولانا است. این پروتکل شباهت بسیار زیادی به بیت تورنت (BitTorrent) دارد و می‌توان آن را نسخه‌ای بهینه‌تر از بیت تورنت به حساب آورد.
زمانی که یک بلاک در شبکه مخابره می‌شود، توربین آن را به بسته‌های کوچک تقسیم‌بندی میکند؛ به‌عبارت دیگر، این شبکه چالش پهنای باند را با استفاده از تقسیم‌کردن داده‌ها به بسته‌های کوچک حل کرده است.
تحمل خطای بیزانس تاور
سولانا از تحمل خطای بیزانس تاور به‌عنوان نوعی مکانیزم اجماع استفاده کند که نوعی تحمل خطای بیزانس کاربردی (Practical Byzantine Fault Tolerance) است. این مکانیزم با استفاده از اثبات تاریخچه، که خود ساعت سراسری شبکه است، کار میکند. با بهره‌گیری از این تحمل خطا، اجماع بدون نیاز به تبادل حجم بالایی از پردازش حاصل می‌شود و تأیید تراکنش‌ها با سرعت بسیار بیشتری انجام می‌گیرد.
پیش از این که دفتر کل سولانا به وضعیت نهایی و قطعی برسد، اعتبارسنج‌ها روی این مسئله که کدام دفتر کل معتبر است، رأی‌گیری می‌کنند. پس از رأی‌گیری، امکان انجام دوباره آن ممکن نیست.
گالف استریم
سولانا به‌دلیل تسهیل پردازش‌های لازم برای تأیید بلاک‌ها به ظرفیت ۵۰ هزار تراکنش در ثانیه رسیده است. در این بلاک چین، نودها دارای یک سردسته به نام لیدر (Leader) هستند و تمام اعتبارسنج‌ها ترتیب لیدرها را می‌دانند؛ یعنی آنها می‌دانند که لیدر فعلی و لیدرهای بعدی چه کسانی هستند. به این وسیله، اعتبارسنج‌ها پیش از موعد، تراکنش‌ها را به لیدر می‌فرستند و از این طریق لیدر هم می‌تواند زودتر تراکنش‌ها را اجرا کند که خود باعث کاهش زمان تأیید تراکنش‌ها می‌شود.
گالف استریم در سولانا نقشی مشابه ممپول (Mempool) یا استخر تراکنش‌های تأییدنشده را بازی میکند. این فناوری در واقع نسل جدید ممپول‌ها در بلاک چین است.
سی‌لول
سولانا قابلیتی را به کاربران می‌دهد که می‌توانند در یک زمان، بیش از یک قرارداد هوشمند را اجرا کنند. سی‌لول را می‌توان نوعی ماشین مجازی توصیف کرد که تراکنش‌ها را زمانبندی میکند اما آنها را در ماشین مجازی اجرا نمی‌کند.
توجه داشته باشید که همه بلاک چین‌ها رایانه‌های تک‌ریسمانی (Single-threaded) هستند، اما سولانا تنها زنجیره‌ای است که از اجرای موازی تراکنش در یک شارد پشتیبانی میکند.
لاینینگ
روند پردازش تراکنش‌ها در سولانا تا حد زیادی متکی به پایپ لاینینگ است. پایپ لاینینگ در واقع مجموعه‌ای از عناصر مرتبط است که در آن خروجیِ یک داده، ورودی داده بعدی است. در سولانا، یک سری از بلاک‌ها که اطلاعات تراکنش‌ها را در خود دارند، به‌سرعت اعتبارسنجی و به نودها مخابره می‌شوند. در واقع می‌توان پایپ لاینینگ در سولانا را واحدی برای پردازش تراکنش‌ها در نظر گرفت که اعتبارسنجی را بهینه‌سازی میکند. این بهینه‌سازی با تخصیص داده‌ها به سخت‌افزارهای مختلف انجام می‌گیرد.
کلادبریک
کلاد بریک قابلیتی است که به سولانا امکان مقیاس‌پذیربودن می‌دهد. کلادبریک یک ساختار داده ایجاد میکند که در آن تراکنش‌ها با استفاده از تمام سخت‌افزارهایی که وظیفه فهرست‌سازی داده‌ها را بر عهده دارند، پردازش می‌شوند.
با استفاده از کلادبریک، زمان ساخت بلاک‌ها در سولانا به حداقل می‌رسد و از سوی دیگر، تراکنش‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن تأیید می‌شوند.
آرشیوکننده‌ها
شبکه سولانا به هر نود اجازه می‌دهد که بسته به فضای ذخیره‌سازی سخت‌افزاری خود، داده‌ها را در نودهای دیگر دریافت و ذخیره کنند. آرشیوکننده‌ها بسته به ظرفیت خود، داده‌های خاصی را از اعتبارسنج‌ها دریافت می‌کنند. این داده‌ها به‌نوعی ذخیره‌سازی می‌شوند که امکان دسترسی آن در شبکه وجود داشته باشد.
کیف پول‌های سولانا
برای ذخیره‌سازی هر ارزی، نیاز به یک کیف پول دارید. با توجه به مقبولیت بالای سولانا، احتمالاً برای پیداکردن کیف پول، دردسر چندانی نخواهید داشت. در ادامه چند کیف پول مشهور برای توکن SOL را معرفی خواهیم کرد.
فانتوم والت یکی از کیف پول‌های اصلی سولاناست. کار با فانتوم والت چندان سخت نیست و کاربران می‌توانند تمام نیازهای خود در تعامل با شبکه سولانا را با استفاده از این کیف پول برطرف کنند.
در فانتوم والت علاوه بر ذخیره‌سازی توکن‌های SOL، میتوانید توکن‌های غیرمثلی مبتنی بر اکوسیستم سولانا را هم ذخیره کند. این کیف پول همچنین از ذخیره انواع توکن‌های SPL هم پشتیبانی میکند.
امکان شرکت در سهام‌گذاری سولانا، سازگاری با کف پول لجر نانو ایکس (Ledger Nano X) و استفاده از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز سولانا از جمله دیگر امکانات کیف پول فانتوم است. فانتوم والت همچنین کلید خصوصی شما را در اختیارتان قرار می‌دهد و این یعنی امنیت قابل‌قبولی دارد.
سول فلیر (SolFlare) هم یکی دیگر از کیف پول‌های مبتنی بر وب برای سولاناست. کار با این کیف پول ساده است و مانند فانتوم والت، با کیف پول‌های سخت‌افزاری سازگار است و کاربران می‌توانند توکن‌های غیرمثلی خودشان را هم در آن ذخیره کنند.
مث والت (Math Wallet) از جمله کیف پول‌های خوب برای سولانا است. این کیف پول از ارزهای دیجیتال دیگر مثل بایننس کوین، بیت کوین و اتریوم هم پشتیبانی میکند. همچنین امکان اتصال ساده این کیف پول به کیف پول‌های سخت‌افزاری هم وجود دارد.
در هنگام استفاده از کیف پول‌های ارزهای دیجیتال حتماً جوانب ایمنی را رعایت کنید. از کیف پول خود نسخه پشتیبانی (بک‌آپ) تهیه کنید. بیشتر کیف پول‌های دیجیتال ۱۲ کلمه بازیابی (انگلیسی) در اختیار شما قرار می‌دهند؛ این کلمات را در جای امنی یادداشت کنید. در صورت گم‌کردن این کلمات یا حذف‌شدن نسخه پشتیبان، دسترسی به دارایی‌ها به هیچ عنوان امکان‌پذیر نخواهد بود.
آموزش خرید سولانا
خرید سولانا، مانند خرید هر ارز دیجیتال دیگری چندان سخت نیست. تنها کافی است یک صرافی ارز دیجیتال پیدا کنید که سولانا را در فهرست ارزهای قابل‌معامله خود داشته باشد. به‌طور کلی دو راه برای خرید سولانا پیش روی شماست:
- خرید مستقیم سولانا از صرافی‌های ایرانی با کارت بانکی
- خرید سولانا از صرافی‌های خارجی
خرید سولانا از صرافی ایرانی
برای خرید سولانا از صرافی‌های ایرانی تنها کافی است عبارت «خرید سولانا» را در گوگل جستجو کنید. احتمالاً پس از جستجو با ده‌ها صرافی مختلف با اسم‌های گوناگون مواجه می‌شوید که میتوانید در آنها سولانا بخرید.
در حال حاضر بیشتر صرافی‌های ایرانی نیازمند احراز هویت هستند که با کارت شناسایی و کارت بانکی انجام می‌شود.
فراموش نکنید که تمام سایت‌هایی که در گوگل می‌بینید، معتبر نیستند؛ در نتیجه پیش از خرید سولانا از صرافی‌های ایرانی، از کیفیت خدمات و اعتبار صرافی اطمینان حاصل کنید.
بخش درباره‌ٔ ما در صرافی‌ها، بررسی آدرس‌ها و تماس با شماره تلفن‌های صرافی می‌توانند ابزارهایی مناسب برای تعیین اعتبار یک صرافی باشند. به‌علاوه میتوانید در استک ارزدیجیتال نظرات کاربران دیگر در مورد صرافی خود بخوانید.
خرید سولانا از صرافی خارجی
اگر نمی‌خواهید از صرافی‌های ایرانی سولانا بخرید یا صرافی ایرانی موردنظر شما سولانا ندارد، به سراغ یکی از صرافی‌های خارجی بروید. با توجه به اعتبار سولانا و ارزش بالای آن، تقریباً تمام صرافی‌های خارجی سولانا را در فهرست ارزهای پشتیبانی‌شده خود دارند.
در این لینک نام صرافی‌هایی که سولانا را در فهرست ارزهای پشتیبانی‌شده خود دارند، فهرست شده است. پس از واریز تتر یا ارزهای دیجیتال دیگر به حساب خود در صرافی خارجی، میتوانید با آنها سولانا بخرید.
فراموش نکنید که به‌دلیل تحریم‌ها، استفاده از صرافی‌های خارجی با خطراتی همراه است؛ پیشنهاد می‌شود در هنگام استفاده از این صرافی‌ها، از ابزارهای تغییر آی‌پی استفاده کنید.
قیمت سولانا
هر واحد سولانا در زمان عرضه اولیه (ICO) تنها ۰.۲۲ دلار بود. در زمان نگارش این مقاله (آبان ۱۴۰۰)، این ارز دیجیتال موفق شده است تا اوج ۲۶۰ دلاری پیش برود. با درنظرگرفتن همین قیمت، اگر شما موفق می‌شدید در عرضه اولیه پروژه، این ارز دیجیتال را بخرید و در اوج تاریخی فعلی ارزهای خود را بفروشید، پولتان هزار برابر می‌شد!
سولانا در حال حاضر با ارزش بازار بیش از ۶۵ میلیارد دلاری خود، بالاتر از پولکادات، ریپل و کاردانو، در رده پنجم ارزهای دیجیتال بازار قرار دارد. در مقطعی حتی شاهد عبور این ارز دیجیتال از تتر و قرارگرفتن آن در جایگاه چهارم بازار بودیم.
بسیاری از کارشناسان، کاربردهای شبکه سولانا در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، کارمزدهای پایین و سرعت بالای انجام تراکنش‌ها را به‌عنوان دلایل اصلی رشد قیمت این ارز دیجیتال می‌دانند.
در حال حاضر که این مقاله را می‌نویسیم، قیمت سولانا در محدوده ۲۲۰ دلاری قرار دارد و نسبت به شش ماه گذشته، بیش از ۵۰۰ درصد رشد داشته است.
بازدهی مناسب این ارز دیجیتال در ماه‌های اخیر، آن را به یکی از جذاب‌ترین ارزهای دیجیتال بازار تبدیل کرده است. در بسیاری از مقاطع، با وجود سقوط بازار ارزهای دیجیتال، سولانا سیر صعودی خود را حفظ و بر خلاف جهت روند بازار، اوج تاریخی جدید را ثبت کرد.
وجود پروژه‌های قدرتمند، از صرافی‌های غیرمتمرکز گرفته تا پروتکل‌های دیفای نوید روزهای روشن‌تر را برای قیمت سولانا می‌دهد؛ چراکه هرچه استفاده از این اکوسیستم بیشتر شود، کاربران مجبور خواهند بود SOLهای بیشتری خرج کنند و همین موضوع تقاضا را برای این توکن‌ها بیشتر میکند.
مشهورترین پروژه‌های اکوسیستم سولانا
سروم (Serum) را می‌توان بزرگترین پروژه روی اکوسیستم سولانا به حساب آورد. سروم یک صرافی غیرمتمرکز است که در آن معامله‌گران می‌توانند ارزهای خود را خریدوفروش کنند. تمام تعاملات در سروم بر بستر قراردادهای هوشمند انجام می‌گیرند.
برای مقایسه بهتر، می‌توان سروم را شبیه به یونی سواپ در شبکه اتریوم و سوشی سواپ در بایننس اسمارت چین دانست. سروم همچنین از معاملات بین زنجیره‌ای هم پشتیبانی میکند؛ یعنی معامله‌گران می‌توانند توکن‌های اتریومی و توکن‌هایی را که روی بلاک چین پولکادات ایجاد شده‌اند هم معامله کنند.
ریدیوم (Raydium) یک بازارساز خودکار (AMM) و یک تأمین‌کننده نقدینگی است که روی بلاک چین سولانا کار میکند. ریدیوم علاوه بر ارائه قابلیت معاملات ارزها، کشت سود و ایجاد استخرهای نقدینگی برای توکن‌های SPL، امکاناتی هم برای راه‌اندازی پروژه‌ها روی این شبکه در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این امکانات چیزی شبیه به لانچ پد صرافی بایننس است. طبق اعلام ریدیوم، چیزی بیش از ۲ میلیارد دلار سرمایه در این پروتکل قفل شده است.
سولاریوم (Solarium) یک پیامرسان رمزنگاری‌شده است که روی بلاک چین سولانا فعالیت میکند. استفاده از الگوریتم رمزنگاری سیستماتیک ChaCha20-Poly1305 باعث شده تا امنیت این پیامرسان تا حد زیادی افزایش پیدا کند.
منگو مارکتس (Mango Markets) امکان استفاده از اهرم‌هایی تا ۵ برابر را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. کارمزدهای نزدیک به صفر و سرعت بالا از جمله ویژگی‌های این پلتفرم معاملاتی است. منگو مارکتس از استخرهای نقدینگی سولانا و سروم استفاده میکند؛ استفاده از این استخرها نگرانی‌ها از بابت نقدینگی را به حداقل می‌رساند.
اودیوس (Audius) همان طور که از اسمش مشخص است، یک پلتفرم غیرمتمرکز برای پخش موسیقی است. هدف اودیوس اعطای ابتکارعمل به تولیدکنندگان محتوا و هنرمندان است. اودیوس ابتدا در بلاک چین اتریوم توسعه یافته بود ولی کمی بعد به سولانا مهاجرت کرد. در حال حاضر اودیوس بیش از ۱ میلیون کاربر دارد.
سؤالات متداول درباره سولانا
آیا می‌توان سولانا را استخراج کرد؟
خیر؛ سولانا یک پلتفرم مبتنی بر اثبات سهام است و امکان استخراج آن وجود ندارد.
آیا حتما باید یک واحد سولانا بخریم؟
خیر. شما میتوانید کسری از یک واحد سولانا را که لمپورت (Lamport) نام دارد بخرید. هر لمپورت معادل ۰.۰۰۰۰۰۰۰۰۱ سولانا است.
بله، این ارز دیجیتال روی شبکه اختصاصی خود که بلاک چین سولانا نام کار میکند.
کارمزد تراکنش‌های سولانا چقدر است؟
کارمزد تراکنش‌ها در سولانا بسیار پایین است. در زمان نگارش این مطلب، هر تراکنش چیزی در حدود ۰.۰۰۰۲۵ دلار هزینه دارد.
جمع‌بندی سولانا
سولانا یکی از بهینه‌ترین و در عین حال یکی از پیچیده‌ترین شبکه‌های بلاک چینی موجود است. این اکوسیستم با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین نظیر اثبات تاریخچه، گالف استریم و توربین به بازدهی بسیار بالایی رسیده است و می‌تواند در هر ثانیه ۵۰ هزار تراکنش را پردازش کند. نباید فراموش کرد که این پیچیدگی‌ها مانعی برای استفاده کاربران عادی از شبکه نخواهد بود.
توکن SOL، به‌عنوان توکن بومی شبکه سولانا، کاربردهای مختلفی در شبکه دارد و کاربران می‌توانند با سهام‌گذاری آنها، سود دریافت کنند. از جمله دیگر کاربردهای این توکن می‌توان به پرداخت کارمزدها در شبکه سولانا اشاره کرد.
با توجه به محبوبیت زیاد سولانا در میان کاربران، بیشتر کیف پول‌های مشهور از این ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کنند و از آنجا که ارزش بازار بالایی دارد، کمتر صرافی‌ای را پیدا می‌کنید که سولانا را در فهرست ارزهای خود نداشته باشد.
پتانسیل‌های سولانا بسیار زیاد است و در حال حاضر هم به‌عنوان یکی از رقبای اصلی اتریوم حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. مقبولیت و پذیرش بالا از یک سو و کاربردهای زیاد اکوسیستم سولانا از سوی دیگر، نوید روزهای روشن‌تر را برای سولانا می‌دهند.
خب حالا بریم سراغ آپتوس
آپتوس چیست؟
اپتوس (Aptos) یک بلاکچین امن، مقیاس‌پذیر و یک زیرساخت قابل ارتقا است. این پروژه توسط تیم سازنده Diem (پروژه بلاکچینی فیسبوک) ساخته شده است. آپتوس هدف دارد که تبدیل به امن‌ترین شبکه بلاکچینی شود و زیرساختی آماده کند که برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) به‌راحتی روی آن ساخته شوند. اما آپتوس چیست؟ در این مقاله به معرفی شبکه لایه ۱ Aptos، بررسی ایده و هدف، نحوه کارکرد اپتوس، سرویس‌های شبکه، معرفی کوین APTOS، نقشه راه، همکاری‌ها و سرمایه‌گذاران پروژه و تیم سازنده آپتوس می‌پردازیم. با ارزجو همراه باشید.
امروزه بلاکچینهای زیادی در فضای اینترنت ظهور می‌کنند که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند ده‌ها هزار اپلیکیشن غیرمتمرکز را روی آنها بسازند؛ اما متاسفانه به دلیل هزینه‌های بالا، محدودیت در پردازش تراکنش‌ها و مشکلات امنیتی متعدد، استفاده از بلاک چین‌ها همه‌گیر نشده است. پذیرش عمومی این صنعت، نیاز به برنامه‌هایی دارد که مقیاس‌پذیر، قابل اطمینان، مقرون به‌صرفه و قابل ارتقا باشند. شبکه Aptos (به ادعای تیم سازنده‌اش) تمام این ویژگی‌ها را دارد. این بلاکچین حدود ۳ سال قبل راه‌اندازی شد و تقریبا ۱۲۰ توسعه‌دهنده روی آن کار کرده‌اند.
این شبکه نوآوری‌هایی در اجماع، طراحی قراردادهای هوشمند، امنیت سیستم، عملکرد و غیرمتمرکزسازی ایجاد کرده است:
- بلاکچین Aptos از زبان برنامه‌نویسی Move استفاده میکند تا اجرای سریع و امن تراکنش‌ها را فراهم کند. The Move Prover یک تاییدکننده برای اسمارت کانترکت‌هاست که با زبان Move نوشته شده است. این تاییدکننده موارد امنیتی اضافه‌تری را برای نامتغیرهای قراردادها و رفتار آنها فراهم میکند.
- مدل داده‌های اپتوس، سیستم مدیریت کلیدها و آپشن‌های تصدی هیبریدی (نیمه متصدی) را به‌صورت انعطاف‌پذیر ارائه می‌دهد. این موضوع در کنار شفافیت تراکنش‌ها قبل از امضا و پروتکل‌های کاربردی لایت کلاینت، تجربه کاربری ایمن‌تر و قابل اعتمادتری را ارائه می‌دهد.
- برای ایجاد توان عملیاتی بالا و لتنسی پایین (تاخیر کم)، شبکه اپتوس یک سیستم Pipeline (یا به معنی لغوی خط لوله) و ماژولار برای مراحل کلیدی پردازش تراکنش‌ها طراحی کرده است؛ این مراحل شامل انتشار تراکنش‌ها در شبکه، سفارشات متادیتای بلاک‌ها، اجرای موازی تراکنش‌ها، ذخیره‌سازی گروهی و گواهی دفتر کل هستند. تمام این مراحل به شکل مستقل هستند و به‌صورت همزمان کار می‌کنند. هنگامی که تراکنش‌های خاصی در دسته‌ای از تراکنش‌های پشت سر هم گنجانده شده باشند، به کلاینت‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود؛ تراکنش‌های معتبر به احتمال زیاد به زودی انجام می‌شوند. بنابراین، برای کاهش تاخیر تعیین خروجی تراکنش‌های اجرا شده، کلاینت‌ها می‌توانند تراکنش‌ها را به صورت محلی اجرا کنند، نه این‌که منتظر بمانند تا اعتبارسنجی‌ها به‌صورت ریموت یا از راه دور اجرا را کامل کنند. این روش ماژولار، به سرعت توسعه کمک میکند و از چرخه‌های انتشار سریع‌تر پشتیبانی میکند؛ زیرا تغییرات را می‌توان به جای یک معماری یکپارچه، به ماژول‌های جداگانه انتقال داد. به این انتقال به ماژول‌های جداگانه، سیستم پایپ لاین یا خط لوله گفته می‌شود.
- دیگر شبکه‌های اجرای موازی، سیستم اتمی بودن تراکنش‌ها را طوری می‌شکنند که برای خواندن و نوشتن آنها به دانش اولیه داده‌ها نیاز است؛ اما اپتوس چنین محدودیت‌هایی را برای توسعه‌دهندگان ندارد. سیستم Aptos به این صورت است که از اتمی بودن تراکنش‌ها (حتی تراکنش‌های پیچیده یا تراکنش‌هایی که چندین عملیات در آنها تعریف شده است) به‌صورت یکپارچه پشتیبانی میکند. Atomicity اصطلاحی در دیتابیس است که اشاره به اجرا شدن و یا اجرا نشدن تراکنش‌ها دارد و حد وسط در آنها وجود ندارد. همانطور که می‌دانید، بلاکچین نیز نوعی دیتابیس است؛ پس تراکنش‌های بلاکچین‌ها نیز اتمی هستند. Atomicity یا اتمی بودن در تراکنش‌های پیچیده یا کامپلکس، بدین معناست که چندین عملیات می‌توانند در یک موجودیت منطقی گروه‌بندی شوند؛ یعنی سایر رشته‌های کنترلی که به پایگاه داده دسترسی دارند، یا همه تغییرات را مشاهده می‌کنند یا هیچ یک از تغییرات را مشاهده نمی‌کنند. منظور از شکست تراکنش‌ها در اینجا، این است که اجزای تراکنش‌های پیچیده به بخش‌های ساده‌تر تقسیم می‌شوند تا سریع‌تر پردازش شوند؛ اما برای خواندن و نوشتن آنها، باید این اجزا به همان ترتیبی که در ابتدا در تراکنش قرار گرفته بودند، قرار گیرند؛ در غیر این صورت، عملیاتی که در تراکنش تعریف شده، بلوکه می‌شود که به این موضوع Deadlock می‌گویند. به همین دلیل به دانش اولیه داده‌ها برای قراردهی صحیح دیتاها مورد نیاز است. اپتوس این تراکنش‌های کامپلکس را به‌صورت یکپارچه ارائه می‌دهد؛ بنابراین نیاز به دانش درباره چیدمان داده‌ها نیست. برای مطالعه بیشتر درباره این مفهوم پیچیده، میتوانید به این لینک مراجعه کنید.
- طراحی معماری ماژولار آپتوس، انعطاف‌پذیری را برای کلاینت‌ها به ارمغان می‌آورد و آنها را برای آپگریدهای مداوم و لحظه‌ای بهینه‌سازی میکند. همچنین این بلاکچین برای دیپلوی کردن تکنولوژی‌های ابتکاری جدید و قابلیت‌های استفاده جدید وب ۳، پروتکل‌های مدیریت تغییرات آن‌چین تعبیه کرده است.
- بلاک چین Aptos در حال آزمایش ابتکارات جدید برای مقیاس‌پذیرتر کردن شبکه (فراتر از عملکرد ولیدیتورهای فردی) است؛ طراحی ماژولار و ماشین اجرای موازی آن، از شاردینگ اینترنال هر ولیدیتور و حالت همگن Sharding پشتیبانی میکند. حالت همگن همان شاردینگ معمولی است. Sharding درست مثل یک اتوبان چندلاینه است. مزیت یک اتوبان چندخطه این است که زمانی که ترافیک شدیدی در آن به‌وجود می‌آید، زمان کمتری نسبت به یک خیابان تک‌لاینی برای اتومبیل‌ها مورد نیاز است تا از ترافیک عبور کنند. به همین صورت، شاردینگ می‌تواند بر اساس میزان ترافیک شبکه، تعداد لاین‌ها (شاردها) را تنظیم کند. اگر شبکه‌ای ۳ شارد داشته باشد و ترافیک زیاد شود، می‌تواند ابتدا یک شارد را اضافه کند و اگر باز هم ترافیک زیاد بود، یک شارد دیگر نیز اضافه کند، تا بتواند فضای بیشتری برای عبور سریع‌تر ترافیک ایجاد کند. در شاردینگ‌های همگن یا معمولی، هر شارد دارای خطوط یکسان با مشخصات یکسان است. بلاکچین‌هایی مانند اتریوم ۲، زیلیکا، هارمونی و Near نمونه‌های خوبی از شاردینگ همگن هستند. اما در دنیای بلاکچین‌ها، ما شاردینگ ناهمگن (Heterogenous Sharding) نیز داریم؛ این نوع شاردینگ‌ها نیز چندین شارد دارند، اما هر شارد می‌تواند طراحی متفاوتی داشته باشد. QuarkChain و پولکادات نمونه‌های خوبی از این نوع Sharding هستند. بنابراین متوجه شدیم که شبکه اپتوس پتانسیل این را دارد که از سیستم شاردینگ معمولی یا همگن استفاده کند. این موضوع پتانسیل مقیاس‌پذیری عملیات افقی (Horizontal Throughput) را برای نودها فراهم میکند. عملیات افقی (Horizontal) در دیتابیس، به معنی پارتیشن‌بندی یا بخش‌بندی داده‌هاست. یعنی هر نود، تنها قسمتی از دیتای کل را در اختیار دارد.
ایده و هدف اپتوس چیست؟
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، هدف Aptos تبدیل شدن به شبکه‌ای مقیاس پذیر، امن، ارزان، با قابل همکاری و زیرساختی برای ساخت dAppهای مختلف به‌منظور پذیرش گسترده و استفاده عموم مردم از بلاکچین‌هاست. این شبکه می‌تواند تا ۱۶۰ هزار تراکنش را در ثانیه پردازش کند. اپتوس از زبان برنامه‌نویسی Move (زبانی ارتقا یافته بر پایه Rust که زبان برنامه‌نویسی سولانا است) استفاده میکند که می‌تواند تمام این موارد را در کنار یکدیگر داشته باشد. در بخش معرفی Move، بیشتر توضیح خواهیم داد.
نحوه کارکرد Aptos
تیم سازنده اپتوس، همان تیمی است که روی پروژه Diem کار می‌کرد. پروژه دیم متعلق به متا (فیسبوک سابق) بود، که بعد از چند بار ریبرند کردن، بالاخره در تاریخ ۶ بهمن ۱۴۰۰، راه شد.
البته تیم دیم (که اکنون پروژه اپتوس را راه‌اندازی کرده‌اند) تجربه ساخت، توسعه، پیشبرد و اجرای بلاکچین Diem را دارند و در طی سال‌هایی که روی این پروژه کار کردند، به این نتیجه رسیدند که یک شبکه می‌تواند پروتکل خود را به‌طور مداوم و بدون مختل کردن کلاینت‌ها، ارتقا دهد.
شبکه اصلی Diem برای ده‌ها نود و چندین کیف پول در اوایل سال ۲۰۲۰ دیپلوی شد. در طی سال ۲۰۲۰، این تیم دو آپگرید اصلی انجام دادند و پروتکل اجماع و فریم‌ورک اصلی شبکه را ارتقا دادند؛ هر دوی این آپگریدها بدون مختل کردن کار کاربران انجام شدند. این تیم در شبکه اپتوس، از پروژه دیم الهام گرفته و بهبودهای اساسی به Technology Stack در کنار ایجاد امنیت، شفافیت و ارتقاهای مداوم انجام دادند. نام‌های دیگر تکنولوژی استک، استک راه‌حل‌ها (Solutions Stack)، زیرساخت تکنولوژی و اکوسیستم دیتا است. Technology Stack لیستی از تمامی سرویس‌های فناوری است که برای ساخت و اجرای یک اپلیکیشن لازم است.
همچنین در شبکه Aptos روش‌های جدیدی برای پردازش تراکنش‌ها، غیرمتمرکزسازی و حاکمیت شبکه معرفی شده است.
در تصویر بالا، ولیدیتورهایی را می‌بینیم که تراکنش‌ها را از کاربران دریافت و پردازش می‌کنند. این پردازش از طریق الگوریتم اجماع ترکیبی گواه اثبات بیزانسی مقاوم در برابر خطا (BFT) و گواه اثبات سهام (PoS) انجام می‌گیرد. خطای بیزانس امکانی برای یک شبکه توزیع شده برای رسیدن به اجماع است. در این روش، حتی اگر تعدادی از نودها قادر به پاسخگویی نباشند یا با اطلاعات اشتباه پاسخ دهند، اجماع صورت می‌گیرد. هدف کلی مکانیزم BFT محافظت در برابر خرابی سیستم با استفاده از تصمیم‌گیری جمعی (هر دو نود صحیح و معیوب) است، که هدف آن نیز کاهش تاثیر گره‌های معیوب است.
پروژه Aptos به جای استفاده از مکانیزم اجماعی که از ترتیب تراکنش‌ها تبعیت کند، از دو الگوریتم اجماع استفاده میکند و این دو فرآیند را جدا میکند و به آنها اجازه می‌دهد که به موازات یکدیگر اجرا شوند. این موضوع باعث کاهش تاخیر یا لتنسی (زمانی که طول می‌کشد تا تراکنش‌های شبکه تایید شوند) می‌شود و سرعت را افزایش می‌دهد.
ولیدیتورهای شبکه، باید حداقل تعداد کوین‌های مورد نیاز برای تبدیل شدن به نود را استیک کرده باشند. همچنین دارندگان کوین‌ها، می‌توانند ارزهای خود را با ولیدیتورهای منتخب خود قفل یا استیک می‌کنند. وزن رای‌دهی اجماع هر اعتبارسنج متناسب با مقدار کوین استیک کرده خود است. کلاینت‌ها نیز بخشی از سیستم هستند که باید تراکنش‌ها را ثبت کنند یا جویای حالت شبکه و تاریخچه بلاکچین باشند. Clientها می‌توانند اثبات‌های امضاشده ولیدیتورها را دانلود و تایید کنند.
نودهای کامل (Full Nodeها) کلاینت‌هایی هستند که تراکنش و حالت بلاک چین را از ولیدیتورها یا دیگر فول‌نودها دریافت می‌کنند و در شبکه تکثیر می‌کنند. آنها حتی می‌توانند تاریخچه تراکنش و وضعیت بلاکچین را به دلخواه، برای بازپس‌گیری فضای ذخیره‌سازی انتخاب کنند.
کلاینت‌های سبک (Light Clientها) تنها می‌توانند وضعیت فعلی ولیدیتورها را حفظ کنند و بخشی از حالت بلاکچین را (که معمولا از نودهای کامل می‌گیرند) به‌صورت امن نگه دارند؛ کیف پول‌ها نمونه بارزی از لایت کلاینت‌ها هستند.
برای دستیابی به یک زیرساخت امن، سریع، قابل اطمینان و قابل ارتقا، بلاکچین اپتوس بر اساس این اصول طراحی شده است:
- اجرای سریع و امن در کنار قابلیت بازبینی آسان و تجزیه و تحلیل فنی راحت، از طریق زبان جدید برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند یعنی Move.
- توان عملیاتی بالا با لتنسی پایین از طریق سیستم پردازش تراکنش‌های موازی، Pipelineشده و دسته‌بندی‌شده.
- پردازش تراکنش‌های موازی که از اتمی بودن تراکنش‌های کامپلکس پشتیبانی میکند (قبلا توضیح دادیم). این کار از طریق موتور Block-STM انجام می‌گیرد. این موتور ترتیب تراکنش‌های داخل شبکه را به‌صورت کنترل همزمانی خوش‌بینانه (Optimistic Concurrency Control) شناسایی و مدیریت میکند، تا حداکثر موازی‌سازی را انجام دهد. کنترل همزمانی خوش‌بینانه یا به اختصار OCC، اشاره به این دارد که چندین تراکنش می‌توانند سریعا و پشت سر هم انجام شوند، بدون این که مداخله‌ای با یکدیگر داشته باشند. قبل از انجام، هر تراکنش تایید میکند که هیچ تراکنش دیگری داده‌‌هایی را که خوانده است، تغییر نداده است و اگر بررسی‌ها تغییرات متناقضی را نشان دهند، تراکنش برمی‌گردد یا اصطلاحا Revert می‌شود.
- بهینه‌سازی عملکرد و غیرمتمرکزسازی از طریق چرخش ولیدیتورها و دنبال کردن اعتبار آنها. چرخش ولیدیتورها (Validator Rotation) به‌منظور تصادفی شدن تایید تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌ها انجام می‌شود.
- بلاکچین اپتوس قابلیت ارتقا و قابلیت پیکربندی دارد.
- طراحی ماژولار این شبکه می‌تواند تست دقیق مولفه‌ها را انجام دهد. همچنین مدل‌سازی تهدیدات مناسبی برای شبکه خود دارد.
- مقیاس‌پذیری بالا از طریق توان عملیاتی افقی (شاردینگی که هر نود بخشی از دیتاها را در اختیار دارد)، بدون فدا کردن عدم تمرکز شبکه (در عمل باید دید که آیا واقعا غیرمتمرکز بودن خود را به خطر می‌اندازد یا خیر).
زبان برنامه نویسی Move چیست؟
این زبان توسط تیم آپتوس توسعه یافته است. Move زبانی جدید برای اسمارت کانترکت‌هاست که دارای امنیت و انعطاف‌پذیری است. این زبان روی Rust ساخته شده و آپدیت‌ها و تغییراتی روی آن انجام شده تا مشکلاتی که شبکه سولانا با آنها مواجه است را نداشته باشد. اپتوس از این زبان برای نمایش دادن حالت دفترکل خود و از ماژول‌های کد این زبان، برای رمزنگاری قوانین انتقال حالت خود استفاده میکند. این یک زبان برنامه‌نویسی مستقل است، که توسط تیم متا (Facebook سابق) طراحی شده است.
کاربران شبکه می‌توانند تراکنش‌هایی که می‌توانند ماژول‌های جدیدی منتشر کنند، ماژول‌های فعلی را ارتقا دهند، توابع ورودی که در یک ماژول تعریف شده را اجرا کنند و یا ماژولی که شامل اسکریپت‌هاست را ثبت کنند. اکوسیستم Move شامل کامپایلر، ماشین مجازی و دیگر ابزارهای توسعه‌دهندگان است. این زبان روی کمیاب بودن منابع، حفظ و کنترل دسترسی تاکید دارد. ماژول‌های Move عمر، فضای ذخیره‌سازی و الگوهای دسترسی هر کدام از منابع را تعریف میکند. این موضوع باعث می‌شود که منابعی مانند توکن‌ها، بدون اعتبار مناسب تولید نشوند، قابلیت دو بار خرج کردن (Double Spending) را نداشته باشند و ناپدید نشوند.
زبان Move از تاییدکننده بایت‌کد استفاده میکند تا نوع و امنیت حافظه را حتی در حضور کدهای غیرقابل اعتماد، تامین کند. برای اطمینان از نوشتن نودهای قابل اعتماد، Move یک وریفایر به نام Move Prover دارد که قادر است صحت عملکردی یک برنامه نوشته شده روی این زبان را با مشخصات داده شده، مطابقت دهد و آن را تایید کند.
در کنار حساب‌های کاربران و محتوای داخل آنها (موجودی)، حالت دفترکل نیز شامل پیکربندی‌های آن‌چین از بلاکچین اپتوس است. یعنی حالت‌ها یا Stateهای شبکه آپتوس نیز با زبان Move پیکربندی می‌شود و به‌صورت On-Chain ذخیره می‌شود؛ این پیکربندی‌ها شامل تعداد ولیدیتورهای فعال، دارایی‌های استیک شده و سرویس‌های مختلف داخل شبکه اپتوس می‌شوند. همچنین این زبان از ماژول قابلیت ارتقا و برنامه‌ریزی همه‌جانبه بلاکچین Aptos پشتیبانی میکند. برای اطلاعات بیشتر درباره این زبان، میتوانید وایت پیپر Move را مطالعه کنید.
مدل داده منطقی
وضعیت دفتر کل بلاکچین اپتوس، نشان‌دهنده حالت تمامی حساب‌ها یا اکانت‌هاست. حالت این دفتر کل، با استفاده از یک عدد صحیح ۶۴ بیتی بدون علامت و مطابق با تعداد تراکنش‌هایی که سیستم اجرا کرده است، نسخه‌بندی می‌شود. هر کسی که یک تراکنش در این شبکه ثبت کند، حالت یا وضعیت شبکه را تغییر خواهد داد. به‌محض اجرا شدن تراکنش، یک خروجی برای آن تولید می‌شود. این خروجی شامل ۰ یا چند عملیات برای تغییر وضعیت دفتر کل (با نام Write Sets شناخته می‌شود)، یک جهت از رویدادهای حاصله (تایید یا عدم تایید)، مقدار گس مصرف شده و وضعیت تراکنش اجرا شده است.
رویدادها یا Eventها
رویدادها در طول اجرای یک تراکنش منتشر می‌شوند. هر ماژول Move می‌تواند رویدادهای خود را تعریف کند و انتخاب کند که چه زمانی این رویدادها پس از اجرا منتشر شوند. برای مثال، در زمان انتقال یک کوین، هر دو حساب فرستنده و گیرنده، رویدادهای SentEvent و ReceivedEvent را به ترتیب منتشر می‌کنند. این دیتا در دفترکل اپتوس ذخیره می‌شود و می‌تواند از طریق نودهای شبکه اعتبارسنجی شود. هر کدام از نودهای اپتوس یک کلید منحصربه‌فرد دارند و این کلیدها می‌توانند برای اعتبارسنجی جزئیات ایونت‌ها به‌کار روند. اگر یک نود چندین ایونت را با کلید خود منتشر کند، جریانی از رویدادها را به‌وجود می‌آورد که ترتیب آنها از ۰ شروع می‌شود و با اعداد متوالی ۱، ۲، ۳ و غیره ادامه می‌یابد. در ادامه این ترتیب، نوع ایونت و داده‌های مربوط به آن نیز ثبت می‌شوند. نوع رویداد می‌تواند انتقال (Transfer) و غیره باشد. تراکنش‌ها تنها می‌توانند ایونت‌ها را ایجاد کنند و نمی‌توانند آنها را بخوانند. این نوع طراحی تراکنش، باعث می‌شود که اجرای تابع اجرای تراکنش تنها بر پایه وضعیت فعلی و ورودی‌های تراکنش باشد، نه اطلاعات تاریخی (ایونت‌های ایجاد شده قبلی).
برچسب زمانی یا Timestamp
بلاک چین Aptos یک برچسب زمانی (Timestamp) تقریبی و توافق شده برای هر بلاک پیشنهادی و به همین ترتیب، تمام تراکنش‌های درون آن بلوک اتخاذ میکند.
- تایم استمپ اپتوس می‌تواند موارد استفاده مهمی را ایجاد کند؛ از جمله این موارد استفاده می‌توان به منطق وابسته به زمان در قراردادهای هوشمند اشاره کرد. یک توسعه‌دهنده تعیین میکند که همه پیشنهادات (Bidها) در یک حراجی، باید قبل از ظهر روز پنجشنبه دریافت شوند و بدین ترتیب، ددلاینی برای این رویداد تعیین میکند. منطق وابسته به زمان می‌تواند کاربردهای بسیاری داشته باشد.
- از آنجایی که اوراکل‌ها داده‌های زنجیره‌ای یا آن‌چین را منتشر می‌کنند، برای مرتبط کردن ایونت‌ها و رسیدگی به تاخیرها از داده‌های دنیای واقعی، به یک برچسب زمانی دقیق و قابل اعتماد روی زنجیره نیاز است.
- با استفاده از تایم استمپ، کلاینت‌ها می‌توانند تشخیص دهند که در رابطه با بلاکچین، چقدر به‌روز هستند. به دلایل امنیتی، برای جلوگیری از داده‌های قدیمی و حملات دوربرد (Long Range Attacks)، کلاینت‌ها باید به یک مهر زمانی با دقت بالا در زمان به‌روزرسانی وضعیت حساب دسترسی داشته باشند.
- انقضای تراکنش‌ها بر اساس آخرین برچسب زمانی کامیت شده است. به‌عنوان یک لایه امنیتی اضافی برای تراکنش‌های کلاینت‌ها، آنها می‌توانند زمان منقضی شدن تراکنش خود را تعیین کنند.
تراکنش‌ها و کارمزد تراکنش‌ها در بلاکچین Aptos
تراکنش‌های این شبکه دارای قیمت گس (که در توکن‌های این شبکه تعریف می‌شوند) هستند. درست مثل شبکه اتریوم، ولیدیتورها بر اساس میزان گس انتخابی برای تراکنش‌ها، آنها را اولویت‌بندی می‌کنند. البته در هر مرحله از مدل پایپ لاین اپتوس، برای کنار گذاشتن تراکنش‌های کم‌ارزش امکاناتی وجود دارد؛ این کار برای موثرتر کار کردن شبکه و جلوگیری از انباشته شدن فضای بلاک‌ها انجام می‌شود.
سرویس‌های شبکه آپتوس
شبکه اپتوس در حال حاضر در فاز Devnet یا توسعه قرار دارد. اکنون توسعه‌دهندگان و کاربران، نود راه‌اندازی می‌کنند و شبکه را تست می‌کنند. این فاز ۴ مرحله دارد که هر مرحله با نام AIT (مخفف Aptos Incentiviezed Testnet) شناخته می‌شوند. افرادی که در این تست‌ها شرکت می‌کنند، حتما باید احراز هویت (KYC) کنند؛ به همین دلیل به کاربران ایرانی توصیه نمی‌شود. فازهای ۱ و ۲ به اتمام رسیده و فاز ۳ اکنون در حال اجراست (البته مرحله ثبت نام تمام شده است). مرحله ۴ نیز هنوز شروع نشده است. برای اطلاعات بیشتر درباره مرحله سوم فاز توسعه اپتوس، به این لینک مراجعه کنید.
در هر کدام از این مراحل، به نودهای منتخب کوین APTOS پاداش داده می‌شود؛ البته این کوین هنوز روی شبکه اصلی نیست و زمانی که کوین آپتوس راه‌اندازی شد، به کیف پول کاربران منتقل می‌شود.
۴ مرحله آزمایش شبکه
اپتوس شبکه آزمایشی خود را در ۴ مرحله جداگانه اجرا میکند. کاربران باید در این تست‌نت‌ها یک نود راه‌اندازی کنند و عملکرد شبکه را آزمایش کنند.
مرحله AIT1: استارتاپ غیرمتمرکز (Decentralized Startup)
- در ماه می (اردیبهشت ۱۴۰۱) برگزار شد.
- ۱۰۰ نفر در این تست انتخاب شدند.
- شرکت‌کنندگان منتخب باید نود راه‌اندازی کنند و در طول ۲۴ ساعت، بررسی‌های سلامت نود را پاس کنند.
- این تست نت برای کاربران غیرآمریکایی است.
- نودها باید بیش از ۹۵ درصد مواقع فعال باشند.
- ۵۰۰ کوین به هر شرکت‌کننده پاداش داده می‌شود.
این تست‌نت به اتمام رسیده است.
مرحله AIT2: استیکینگ
- در اواخر ماه جولای (اوایل مرداد ۱۴۰۱) برگزار شد.
- بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ نفر در این تست انتخاب شدند.
- کاربران منتخب باید نود راه‌اندازی کنند و در طول ۲۴ ساعت، بررسی‌های سلامت نود را پاس کنند.
- این تست برای کاربران غیرآمریکایی است.
- نودها باید بیش از ۹۷ درصد مواقع فعال باشند.
- رای نودها باید در بین ۷۵ درصد از شرکت‌کنندگان اجماع (رای اجماع) باشد.
- ۵۰۰ کوین به هر نود پاداش داده می‌شود.
- ۳ نود برتر به ترتیب ۵۰۰۰، ۲۵۰۰ و ۱۰۰۰ کوین اپتوس اضافی پاداش می‌گیرند.
این تست نت پایان یافته است.
مرحله AIT3: ارتقاها و حاکمیت (Governance)
- در ماه آگوست (مرداد ۱۴۰۱) برگزار شد. ثبت نام از ۱۹ تا ۲۵ آگوست (۲۸ مرداد تا ۳ شهریور) انجام شد، نودهای منتخب در ۲۹ آگوست (۷ شهریور) انتخاب می‌شوند و باید از ۳۰ آگوست تا ۹ سپتامبر (۸ تا ۱۸ شهریور) در شبکه فعالیت کنند.
- ۱۰۰۰ مشارکت‌کننده انتخاب می‌شوند.
- کاربران باید نود راه‌اندازی کنند و در طول ۱۲ ساعت، بررسی‌های سالم بودن نود را پاس کنند.
- رای نودها باید در بین ۷۵ درصد از شرکت کنندگان اجماع (رای اجماع) باشد.
- این تست برای کاربران غیرآمریکایی است.
- نودها باید بیش از ۹۷ درصد مواقع فعال باشند.
- نودها باید در آپگرید استاندارد شبکه مشارکت کنند (۲ روز برای پاسخ‌دهی زمان دارند).
- گره‌ها باید در آپگرید Hotfix شبکه شرکت کنند (۱۲ ساعت برای پاسخگویی وقت دارند).
- ۸۰۰ کوین به هر نود پاداش داده می‌شود (۲ شرط دیگر هم موجود است؛ راه‌اندازی فول نود (۱۰۰ کوین) و انجام تمامی مراحل (۱۰۰ کوین). جمعا ۱۰۰۰ کوین پاداش داده می‌شود.
- ۳ نود برتر به ترتیب ۵۰۰۰، ۲۵۰۰ و ۱۰۰۰ کوین اپتوس اضافی پاداش می‌گیرند.
ثبت نام این مرحله به پایان رسیده است.
مرحله AIT4: موقعیت جغرافیایی اعتبارسنجی داینامیک
- احتمالا در زمستان ۱۴۰۱ آغاز می‌شود.
- ۱۰۰۰ شرکت‌کننده انتخاب می‌شوند.
- کاربران باید نود راه‌اندازی کنند و در طول ۱۲ ساعت، بررسی سلامتی نود را پاس کنند.
- مابقی مراحل و تسک‌ها هنوز در حال تصمیم‌گیری است.
- این تست برای کاربران غیرآمریکایی است.
- ۵۰۰ کوین اپتوس به هر نود پاداش داده می‌شود.
- پاداش‌های اضافی در حال تصمیم‌گیری است.
همچنین شبکه آپتوس برای پروژه‌هایی که روی این شبکه راه‌اندازی شوند، جوایزی در نظر گرفته است. هدف از این کار، جذب پروژه‌های مختلف برای گسترش اکوسیستم خود است.
چه چیزی اپتوس را نسبت به رقبا متمایز میکند؟
احتمالا در چند ماه اخیر، نام Aptos را زیاد شنیده باشید؛ با این که شبکه‌های لایه ۱ جدید زیادی وجود دارند، اما نام اپتوس بیشتر از همه آنها به چشم می‌خورد. اصلی‌ترین دلایل این امر نیز معرفی روش‌های پیشرفته برای رسیدن به اجماع، تایید سریع تراکنش‌ها با کارمزد بسیار پایین، استفاده از ماژول‌های مختلف، حمایت سرمایه‌گذاران سازمانی مشهور از این پروژه، جذب سرمایه چشمگیر در مقایسه با سایر رقبا و استفاده از زبان برنامه‌نویسی جدید Move (البته همین زبان ممکن است یکی از معایب اپتوس به‌شما برود؛ زیرا توسعه‌دهندگان باید این زبان را ابتدا یاد بگیرند و سپس به توسعه پروژه‌های خود بپردازند) هستند. البته دقت کنید که:
مقایسه اپتوس و سولانا
یکی از اصلی‌ترین رقبای آپتوس، شبکه سولانا است. هر دوی این شبکه‌ها لایه ۱ هستند و سرعت و مقیاس‌پذیری بالایی دارند؛ زیرا متکی به موتورها یا Engineهایی هستند که محاسبات را به‌صورت موازی انجام می‌دهند. اما در زمینه کارکرد مداوم، Aptos می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد (البته در شبکه اصلی باید این مورد را در نظر بگیریم. در شبکه تستی عملکرد خوبی داشته است)؛ شبکه Solana چندین بار تاکنون دچار اختلال شده و از دسترس خارج شده است.
تفاوت اصلی شبکه آپتوس با سولانا در زمینه قطعی شبکه، این است که هر بلاک اپتوس با نودهای رهبر و دیگر نودهای اطراف آن همگام‌سازی یا سینک می‌شود؛ اگر نود رهبر از دسترس خارج شود، یکی از نودهای اطراف آن رهبری را به‌عهده می‌گیرد. این موضوع محاسبات بیشتری نیاز خواهد داشت، بنابراین نسبت به سولانا به سخت‌افزارهای قدرتمندتری نیاز خواهد داشت؛ اما دچار قطعی‌های پی‌درپی شبکه نخواهد شد.
مقایسه Aptos و آوالانچ
گزارشات اولیه، نشان می‌دهد که بلاکچین آپتوس نسبت به شرایط یکسان تست، عملکرد بهتری نسبت به آوالانچ داشته است. البته Avalanche می‌تواند تراکنش‌ها را ۰.۷ ثانیه سریع‌تر از اپتوس نهایی کند؛ اما در شرایط واقعی، زمان نهایی‌سازی تراکنش‌ها ۰.۳ ثانیه کندتر از اپتوس است.
در بحث تعداد تراکنش در ثانیه (TPS)، آوالانچ حدود ۴۵۰۰ تراکنش را در ثانیه پردازش میکند؛ در حالی که اپتوس می‌تواند بین ۱۳۰ تا ۱۶۰ هزار تراکنش در ثانیه را پردازش کند.
هر دو شبکه عملکرد بسیار خوبی دارند، اما آپتوس در قابلیت استفاده، نسبت به آوالانچ برتری دارد.
شبکه آوالانچ نسبت به Aptos کارمزدهای بیشتری دارد؛ به‌خصوص زمانی که پای بازی‌های بلاکچینی در میان باشد.
مقایسه آپتوس و اتریوم
از نظر سرعت پردازش تراکنش‌ها، اپتوس قطعا نسبت به اتریوم برتری دارد. در شبکه اتریوم هر نود به یک تراکنش می‌پردازد؛ در حالی که در سیستم اپتوس، ۱۶ نود روی یک تراکنش کار می‌کنند.
اما از نظر قابل اطمینان بودن شبکه، بدون شک اتریوم نسبت به آپتوس برتری دارد. با وجود این که خروجی بلاکچین Aptos مشکلات زیادی ندارد، اما به هیچ وجه نمی‌تواند با ثباتی که Ethereum دارد، مقایسه شود؛ مختل کردن عملکرد شبکه اتریوم، تقریبا غیرممکن است.
بررسی اکوسیستم اپتوس
با این که شبکه اصلی اپتوس هنوز لانچ نشده، برخی پروژه‌ها روی آن ایجاد شده‌اند. البته اکثر این پروژه‌ها نیز در شبکه توسعه یا تستی قرار دارند. پروژه‌های زیادی نیز وجود دارند که برای راه‌اندازی پلتفرم خود در این شبکه در زمانی که مین نت آن لانچ شد، اعلام آمادگی کرده‌اند. برخی از پلتفرم‌های تست نت روی شبکه آپتوس را در تصویر زیر می‌بینیم و آنها را در ادامه معرفی می‌کنیم:
پونتم نتورک (Pontem Network)
این پروتکل ابزارهایی برای توسعه پروژه‌ها روی شبکه اپتوس فراهم میکند. از جمله این امکانات می‌توان به کیف پول Pontem (برای اتصال به برنامه‌های غیرمتمرکز آپتوس) و لیکوییدسواپ (اولین دکس شبکه اپتوس) اشاره کرد. پروژه Pontem نیز ممکن است توکن خود را در بین کاربرانی که پروتکل را تست می‌کنند، ایردراپ توزیع کند. پونتم نتورک توانسته ۴.۵ میلیون دلار از سرمایه‌گذارانی چون Delphi، آلامدا ریسرچ، انومیکا برندز، اپتوس لبز و غیره جذب سرمایه کند. هم‌اکنون ۷۵۰۰۰ نفر در حال آزمایش این پروتکل هستند. در حال حاضر بزرگترین پروتکل اکوسیستم اپتوس، Pontem Network است. این پروژه در فاز تست نت قرار دارد و مابقی پروژه‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، همه در فاز Devnet هستند.
اکونیا (Econia)
Econia یک صرافی غیرمتمرکز است که با دفتر سفارشات (Order Book) کار میکند، که شما میتوانید سفارشات خرید و فروش محدود (Limit)، استاپ لیمیت، مارکت و غیره در آن قرار دهید. این پروژه هنوز در فاز توسعه (Devnet) قرار دارد.
هیپو (Hippo)
Hippo یک تجمیع‌کننده نقدینگی برای تریدرهای اکوسیستم اپتوس است، تا تریدرها بتوانند معاملات خود را با بهترین نرخ‌ها انجام دهند. دکس‌های زیادی روی شبکه Aptos ساخته می‌شوند؛ هیپو نقدینگی را از همه آنها دریافت میکند و بهترین نرخ را به کاربر ارائه می‌دهد.
وایال (Vial)
Vial یک پروتکل وام‌دهی و وام‌گیری است که در آن نرخ بهره‌ها به صورت الگوریتمی تشخیص داده می‌شوند. در حال حاضر، رمزارزهای APTOS، بیت کوین و USDC به‌صورت تستی در این پروتکل موجود هستند که میتوانید آنها را از فاست وایال دریافت کنید و پلتفرم را تست کنید.
از دیگر پلتفرم‌های اکوسیستم Aptos می‌توان به این موارد اشاره کرد.
- مدیریت دارایی: Solrise اولین پروژه مدیریت دارایی شبکه اپتوس است. این پلتفرم ابتدا روی شبکه سولانا ایجاد شد و اکنون در اپتوس نیز قابل دسترسی است.
- پرداخت: Paymagic یک پلتفرم پرداخت است، که روی اکوسیستم‌های زیادی موجود است و اکنون می‌خواهد روی آپتوس نیز اجرا شود. هدف این پلتفرم حمایت از پروژه‌ها و سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز (DAO) است.
- فارمینگ: Zaptos پروژه‌ای است که به کاربران اجازه می‌دهد با ییلد فارمینگ توکن‌های خود، کسب درآمد کنند.
- سرویس نام: Aptos Name Service به کاربران اجازه می‌دهد که برای خود نام دامنه انتخاب کنند.
- پلتفرم‌های پیامرسان: Dialect یک پیامرسان چندزنجیره‌ای است و قصد دارد روی شبکه آپتوس نیز پیاده‌سازی شود.
میتوانید مابقی پروژه‌های اکوسیستم اپتوس را در این لینک مشاهده کنید.
نکاتی درباره شبکه Aptos
- این شبکه کیف پول‌های متعددی مانند Martian ،Fewcha ،Aptos Wallet ،Hive ،Pontem و Petra دارد که همه آنها در فاز توسعه قرار دارند. این ولت‌ها به‌صورت افزونه، اپلیکیشن وب یا روی موبایل هستند.
- شبکه اپتوس از اوراکلی به نام SwitchBoard استفاده میکند و اوراکل‌های بزرگی چون چین لینک و Band Protocol هنوز حمایت خود از این شبکه را اعلام نکرده‌اند.
- اکسپلورر اپتوس در حال حاضر در مرحله توسعه قرار دارد؛ بنابراین اطلاعات زیادی را از شبکه نشان نمی‌دهد.
- هنوز اطلاعاتی درباره این که کدام بریج‌ها از اپتوس حمایت می‌کنند، موجود نیست.
- زیرساخت آپتوس هنوز در مرحله توسعه قرار دارد؛ بنابراین ممکن است مشکلاتی داشته باشد.
- این شبکه از ماشین مجازی اتریوم (EVM) پشتیبانی نمی‌کند؛ بنابراین اتصال این شبکه به زنجیره‌های سازگار با EVM دشوار است. البته تیم اپتوس قصد دارد زنجیره را به ماشین مجازی اتریوم گسترش دهد؛ اما از آنجا که زبان‌های برنامه‌نویسی این دو شبکه با یکدیگر متفاوت است (اتریوم از زبان سالیدیتی و اپتوس از زبان Move استفاده می‌کنند) این کار ممکن است زمان‌بر باشد.
- هیچ کدام از پروژه‌هایی که روی شبکه اپتوس ساخته شده‌اند، روی شبکه اصلی نیستند و در فازهای تستی یا توسعه قرار دارند.
معرفی کوین APTOS
هنوز هیچ اطلاعاتی از کوین اپتوس از جمله میزان کل عرضه منتشر نشده است. همچنین بدیهی است که تا زمانی که این شبکه وارد فاز مین‌نت نشده، قیمت اپتوس، عرضه در گردش، مارکت کپ و دیگر اطلاعات مربوط به این رمزارز منتشر نخواهد شد.
نقشه راه شبکه اپتوس
سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۲
۱۵ مارس (۲۴ اسفند ۱۴۰۰):
- آماده‌سازی شبکه برای آزمایش توسعه‌دهندگان
- ارتقاء و آپدیت زبان برنامه‌نویسی Move
۲۱ آپریل (۱ اردیبهشت ۱۴۰۱):
- استفاده از گوگل کلود به‌عنوان محل ذخیره‌سازی دیتاها، به‌منظور سهولت در راه‌اندازی نودها.
فصل دوم ۲۰۲۲
- انجام ۳ مرحله از ۴ مرحله تست شبکه (AIT)
فصل سوم سال ۲۰۲۲
- راه‌اندازی شبکه اصلی اپتوس
سه‌ماهه چهارم ۲۰۲۲ و فصل اول ۲۰۲۳
- انجام آخرین مرحله تست شبکه (AIT4)
- جذب پروژه‌های بیشتر و گسترش اکوسیستم
- انجام آپدیت‌های جدید روی شبکه
همکاری‌ها و سرمایه‌گذاران آپتوس
این پروژه توانسته در دو مرحله سرمایه‌گذاری، ۳۵۰ میلیون دلار جذب سرمایه کند. جزئیات این سرمایه‌گذاری به شرح زیر است:
۱۵ مارچ ۲۰۲۲ (۲۴ اسفند ۱۴۰۰)، مرحله Seed Round:
۲۰۰ میلیون دلار از شرکت‌های:
- Tiger Global Management
- Andreessen Horowitz (یا a16z)
- Paxos
- BlockTower Capital
- Hashed
- Multicoin Capital
- FTX
- Three Arrows Capital
- ParaFi Capital
- IRONGREY
- Variant
- PayPal Ventures
- Katie Haun
تیم سازنده آپتوس
این پروژه توسط مو شایک (Mo Shaikh) مدیرعامل پروژه و اوری چینگ (Avery Ching) مدیر ارشد اجرایی ساخته شده است. هر دو نفر از کارمندان متا (فیسبوک سابق) بودند و سال‌ها تجربه در پوزیشن‌های توسعه‌دهنده ارشد و مهندس در صنعت بلاکچین دارند.
دیگر افراد تیم اپتوس از محققان، طراحان و مهندسان پروژه دیم (Diem) هستند. Diem پروژه بلاکچینی متا بود که در ژانویه ۲۰۲۲ (دی و بهمن ۱۴۰۰) به دلایل قانونی رها شد. در حال حاضر ۶۰ نفر از اعضای این پروژه در اپتوس فعالیت می‌کنند.
همچنین چند تن از اعضای اصلی پروژه سولانا از جمله آستین ویرتز (Austin Virts) مدیر ارشد مارکتینگ سابق سولانا نیز به اپتوس جذب شده‌اند.
معرفی کیف پول‌های اپتوس
همانطور که قبلا اشاره کردیم، چند کیف پول برای این شبکه وجود دارند، که همه آنها در مرحله آزمایش و توسعه قرار دارند. این کیف پول‌ها شامل Martian ،Fewcha ،Aptos Wallet ،Hive ،Pontem و Petra هستند.
پرسش و پاسخ (FAQ)
- بلاکچین آپتوس چیست؟
اپتوس یک شبکه لایه ۱ است، که امکانات و همچنین زبان برنامه‌نویسی جدیدی به نام Move را معرفی میکند. این شبکه قادر است تا ۱۶۰ هزار تراکنش را در ثانیه تایید کند و مدعی است که هر سه ضلع بلاکچین (امنیت، مقیاس‌پذیری و عدم تمرکز) را بدون فدا کردن یکی از اضلاع، تامین میکند.
- اپتوس چگونه کار میکند؟
این بلاکچین از ماژول‌های مختلف، سیستم تایید تراکنش‌ها به‌صورت موازی، ترکیب دو الگوریتم اجماع PoS و BFT و غیره استفاده میکند تا امنیت، سرعت بالای تراکنش‌ها، کاهش هزینه کارمزدها، مقیاس پذیری، عدم تمرکز و غیره را ایجاد کند.
جمع‌بندی آپتوس
در این مقاله طولانی، سعی کردیم همه جوانب شبکه اپتوس را پوشش دهیم. بلاکچین آپتوس یک شبکه لایه ۱ است و قصد دارد تبدیل به امن‌ترین و مقیاس‌پذیرترین شبکه بلاکچینی موجود شود. در این مقاله ابتدا به این موضوع پرداختیم که آپتوس چیست و در ادامه مقاله نیز به بررسی ایده و هدف اپتوس، نحوه کارکرد، سرویس‌های این شبکه، معرفی رمزارز APTOS، نقشه راه، همکاری‌ها و سرمایه‌گذاران پروژه و تیم سازنده آپتوس پرداختیم. نظر شما درباره Aptos چیست؟ آیا این شبکه می‌تواند جایگاه پروژه‌های بزرگی مثل آوالانچ و سولانا را تصاحب کند؟
کدام رمزارز به رقیبی سرسخت برای ارز دیجیتال سولانا (Solana) تبدیل شده است؟ اگر اهل خریدوفروش رمزارز باشید، حتما با آپتوس و روند قیمتی آن آشنا هستید.
در این مقاله از بلاگ ارزجو، قصد داریم درباره رمزارز آپتوس صحبت کنیم و دریابیم که چرا لقب این ارز دیجیتال «قاتل سولانا» است؛ پس تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
آپتوس (Aptos) با سرعت پردازش بسیار زیاد
وقتی رمزارز بیت کوین (BTC) تولید و به بازار عرضه شد، تصور همگان بر این بود که تحولی عظیم در بازار ارزهای دیجیتال رخ داده است؛ چراکه ارز دیجیتالی وارد بازار شده بود که مدت‌زمان پردازش تراکنش آن ۱۰ دقیقه بود.
بااینحال به‌مرورزمان و با افزایش ترافیک شبکه، تراکنشی که پردازشش به ۱۰ دقیقه زمان نیاز داشته باشد، به معضلی جدی در بازار رمزارزها تبدیل می‌شود.
نداشتن قراردادهای هوشمند و دیگر محدودیت‌های رایج موجود در این شبکه سبب شد تا تعداد زیادی از برنامه‌نویسان به‌سمت ساخت پروژه‌ها و بلاکچینهای دیگری بروند که هرکدام از آنها به‌نحوی می‌توانند مشکلات این حوزه را برطرف کنند.
Aptos جدیدترین و نوآورانه‌ترین پلتفرمی به‌شمار می‌رود که به‌تازگی در بازار معرفی شده است؛ بلاکچینی با نام اختصاری (APT) که می‌تواند در هر ثانیه ۱۳۰هزار تراکنش را پردازش کند.
نزدیک‌ترین شبکه به آپتوس سولانا نام دارد که در هر ثانیه تنها ۵۰هزار تراکنش را پردازش میکند؛ به‌همین‌دلیل، آپتوس قاتل سولانا نام گرفته است.
روند قیمتی ارز دیجیتال آپتوس
ارز دیجیتال آپتوس (Aptos) با بیش از ۴۰۰ واحد رشد قیمتی از ابتدای سال ۲۰۲۳، در ۲۶ژانویه به رکورد تاریخی خود، یعنی حدود ۸۶,۱۹ دلار رسید.
اگرچه از آن زمان قیمت این رمزارز کمی کاهش یافته و به محدوده ۱۷.۶ دلار رسیده است، در بازه زمانی هفت‌روزه (یک هفته گذشته) همچنان رشد ۴۱درصدی خود را حفظ کرده است.
دلایل رشد قیمتی آپتوس
دلایل اصلی رشد قیمتی ارز دیجیتال آپتوس عبارت‌اند از:
۱. تاریخچه غنی و پشتوانه قوی
آپتوس محصول جانبی تلاش فیسبوک برای پروژه لیبرا (Libra) است که به‌دلایلی متوقف شد. دو تن از اعضای تیم رهبری لیبرا، مو شیخ (Mo Shaikh) و آوری چینگ (Avery Ching)، پس از توقف پروژه لیبرا، ارز دیجیتال آپتوس را راه‌اندازی کردند. این پروژه کلاس جدیدی از بلاکچینهای لایه‌اول را معرفی میکند.
۲. توسعه پایدار اکوسیستم
بلاکچین آپتوس در اکتبر۲۰۲۲ راه‌اندازی شد و همچنان در مراحل اولیه توسعه قرار دارد. تعداد کمی پروژه مالی غیرمتمرکز یا توکن غیرقابل‌تعویض در این بلاکچین مستقر هستند و فعالیت قراردادهای هوشمند آن محدود است. بیش از ۹۴درصد از تراکنش‌های این بلاکچین مربوط به انتقال APT است.
۳. افزایش احتمالی قیمت APT به‌دلیل ناباوری معامله‌گران
با‌توجه‌به فعالیت و رشد محدود اکوسیستم آپتوس، رالی اخیر APT فعالان بازار را غافل‌گیر کرده است.
بااینحال، خلاف این روند می‌تواند برای فروشندگان خطرناک باشد.
همان‌طور‌که فاندینگ ریت منفی قراردادهای دائمی آپتوس نشان می‌دهد، معاملات کوتاه‌مدت زیادی برای APT ثبت شده است؛ زیرا قیمت این توکن از اوج خود در اکتبر۲۰۲۲، رشد چشمگیری کرده است.
۴. فشار محدود فروش روی APT
توکنومیکس APT فشار فروش روی این رمزارز را برای اولین سال از زمان عرضه آن در اکتبر۲۰۲۲ محدود کرده است. برنامه انتشار APT بازشدن قفل وجوه سرمایه‌گذاران را تا اکتبر۲۰۲۳ به‌تأخیر می‌اندازد و پس‌از‌آن، افزایش شدیدی در عرضه در‌گردش این رمزارز وجود خواهد داشت.
تا زمان بازشدن قفل توکن‌ها، تنها منبع تورم پاداش‌های استیکینگ است که ۷درصد برای توکن‌های استیک‌شده در نظر گرفته شده است.
در ابتدا، این بنیاد ۲درصد از عرضه را بین کاربران اولیه و توسعه‌دهندگان توزیع کرد. به‌احتمال زیاد، آن دسته از کاربرانی که می‌خواستند APTهای خود را بفروشند، تاکنون که سه ماه از راه‌اندازی آن می‌گذرد، توکن‌های خود را فروخته‌اند.
۵. کیمچی پریمیوم (Kimchi Premium)
بخش زیادی از خرید APT از جفت‌ارز آن با وون کره‌جنوبی در صرافی رمزارزی آپ‌بیت (Upbit) حاصل می‌شود. این صرافی نزدیک به ۴۰درصد از حجم معاملات آپتوس را تشکیل می‌دهد. بر‌اساس داده‌های موجود، APT در صرافی آپ‌بیت حدود ۱ تا ۳درصد گران‌تر از قیمت بازار معامله می‌شود که نشان‌دهنده تقاضای فراوان در منطقه است.
قیمت گران‌تر آپتوس در صرافی آپ‌بیت
این احتمال وجود دارد که حجم معاملات آپ‌بیت به‌دلیل معاملات شست‌وشو (Wash Trading) فراوان یا دست‌کاری بازار باشد. به‌هر‌حال، تا زمانی‌که کیمچی پریمیوم برطرف نشود، فشار خرید احتمالا ادامه خواهد یافت.
جمع‌بندی
در‌حال‌حاضر، تعداد توسعه‌دهندگان فعال در شبکه آپتوس بیشتر از پروژه‌های بزرگی همچون اولانچ و تزوس است؛ اما در‌مقایسه‌با شبکه‌هایی همچون سولانا، پولکادات، کاردانو و اتریوم کمتر است. این در حالی است که کارشناسان می‌گویند با حرکت‌های رو‌به‌جلو و تلاش تیم توسعه آپتوس، احتمالا تغییرات قیمتی ارز دیجیتال APT در آینده چشمگیر باشد.
فراموش نکنید تجربه نوسان قیمت‌ها در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری بارها این نکته را ثابت کرده است که نمی‌توان نقش رخدادها و عوامل پیش‌بینی‌نشدنی را در کاهش یا افزایش ارزش دارایی‌ها نادیده گرفت. بدون شک این نکته درباره ارز دیجیتال آپتوس نیز صدق میکند.
پرسش‌های متداول
چرا ارز دیجیتال آپتوس را رقیب سولانا می‌دانند؟
این نظر به دلیل تفاوت در سرعت پردازش تراکنش‌های این دو رمز ارز است؛ آپتوس در هر ثانیه یکصد و سی هزار تراکنش را پردازش میکند و این سرعت برای سولانا پردازش پنجاه هزار تراکنش در ثانیه است.
