بیت کوین چیست و چگونه استخراح می شود؟

بیت کوین چیست؟ (Bitcoin)

 

بیت کوین نوعی ارز مجازی است که با رسیدن قیمتش به ۱۳ هزار دلار در اوایل سال ۲۰۱۸، به شهرت و شکوفایی زیادی رسید. این ارز دیجیتال، ترکیبی بود از خلاقیت، پشت سر گذاشتن موانع قانونی و کنار زدن واسطه‌ها در امور مالی و بانکی مختلف که تراکنش‌های مالی را در سطحی بین‌المللی مقدور می‌ساخت. به همین خاطر در مدت کوتاه ظهورش توانست توجه زیادی را به سمت خود جلب کند.

بعد از «Bitcoin» رمزارزهای بسیاری پا به دنیا گذاشتند که ویژگی‌هایی شبیه به آن داشتند و دارند. کریپتوکارنسی‌ها یا رمزارزها ویژگی‌ها و ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای دارند و به همین دلیل است که با گذشت حدود ۱۰ سال از روی کار آمدنشان شهرت زیادی پیدا کرده‌اند.

کریپتوکارنسی‌ها در بستر شبکه‌ای بزرگ فعالیت می‌کنند که به آن «بلاک چین» می‌گویند. این شبکه، کاربران بسیار زیادی دارد و نمی‌توان در داده‌های آن دخل و تصرف کرد.

«گسترده بودن»، «تعداد زیاد کاربران»، «نبود امکان تخلف و تقلب در شبکه» و «نبود ناظری بر شبکه» آن را به محیطی آزاد و اثربخش برای فعالیت‌های ارتباطی در حیطه‌های گوناگون بدل می‌سازد.

به عبارت دقیق‌تر «Bitcoin» در بستر شبکه غیرمتمرکز بلاک چین فعالیت می‌کند.

بنیان‌گذار بیت کوین کیست؟

 

 

در بحبوحه‌ رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸ آمریکا بود که فرد یا گروهی ناشناس با نام مستعار «ساتوشی ناکاموتو» مقاله‌ای را به گروهی از متخصصین حوزه‌ رمزنگاری ارسال کردند.

ساتوشی ناکاموتو هم واقعی است و هم غیرواقعی؛ به عبارتی می‌توان او را به شبحی‌ در دنیای دیجیتال تشبیه کرد.

اما چرا؟ ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۷ کد بیت کوین را نوشت و در نوامبر سال ۲۰۰۸ وایت‌پیپر آن را منتشر کرد. در سال ۲۰۰۸ وب‌سایت «Bitcoin.org» با نام او راه‌اندازی شد. همچنین ساتوشی ناکاموتو مقاله‌ای با عنوان «بیتکوین یک سیستم نقدی الکترونیک همتا به همتا» را منتشر کرد.

ساتوشی ناکاموتو تا سال ۲۰۱۰ در توسعه‌ پروژه‌ این رمزارز فعال بود. در سال ۲۰۱۰ آقای «گوین اندرسون» مسئول پروژه شد و ساتوشی ناکاموتو ناپدید گشت.

در رابطه با هویت او گفته شده که یک فرد ژاپنی و متولد اپریل سال ۱۹۷۵ است.

البته ساتوشی در آثار منتشر شده خود از انگلیسی بریتانیایی بدون هیچ ایرادی استفاده کرده است. همین موضوع، کمی در رابطه با هویت ژاپنی او شک و شبهه به وجود آورده است.

تعریف Bitcoin

 

بیت کوین و کریپتوکارنسی‌های دیگر، خطوطی از رمزهای رایانه‌ای هستند که ارزش پولی دارند. این خطوط رمز با رایانه‌های قوی و همراه با مصرف زیاد انرژی برق تولید می‌شوند. به کریپتوکارنسی‌ها «ارز دیجیتال» هم گفته می‌شود.

این ارزها، شکلی از پول‌های دیجیتالی هستند که با محاسبات ریاضیاتی پیچیده خلق می‌شوند. شاید سوال کنید که «کریپتو» در واژه کریپتوکارنسی به چه معنا است و اصلا از کجا می‌آید؟ این واژه از «کریپتوگرافی» گرفته شده است.

کریپتوگرافی به فرایندی گفته می‌شود که از خلق سکه‌های جدید محافظت می‌کند.

نکته مهمی که درباره ارزهای دیجیتال وجود دارد، نبود نظارت‌های مرکزی بر آنها است. به زبان ساده، هیچ دولت، نهاد و اُرگانی روی این ارزها نظارت ندارد و در بستر شبکه‌ای کاملا آزاد، بی‌سانسور و بی‌مانع فعالیت می‌کنند.

دولت‌های مختلف در کشورهای گوناگون، هنوز نمی‌دانند که باید چه واکنشی نسبت به ارزهای دیجیتال داشته باشند.

برخی از آنها، با ممنوع کردن فعالیت در این عرصه به دنبال محدود کردن آثار آن هستند و برخی دیگر تلاش می‌کنند تا آن را بهتر درک کرده و با شناختش از ویژگی‌ها و ظرفیت‌هایی که دارد، نهایت استفاده را ببرند.

«Bitcoin» نخستین ارز دیجیتالی است. هیچ‌کس نمی‌داند که چه کسی آن را ساخته است. البته این موضوع تازه‌ای نیست. چون بیشتر ارزهای دیجیتالی در سکوت تولید می‌شوند.

گفته می‌شود که سازنده بیت کوین، فردی به نام «ساتوشی ناکوموتو» (Satoshi Nakomoto) است. دقیقا مشخص نیست که ساتوشی ناکوموتو واقعا یک فرد است یا گروهی از افراد تحت این نام، اقدام به تولید «Bitcoin» کرده‌اند.

بعد از تولد این رمزارز، دیگر خبری از ساتوشی ناکوموتو به گوش نرسید. مدتی بعد، رمزارزهای متفاوت دیگری مانند «لایت‌کوین»، «اتریوم» و… هم به دنیا معرفی شده‌اند.

یکی از مزایای اصلی «Bitcoin» این است که می‌توان آن را در حالت آفلاین هم در یک سخت‌افزار امن ذخیره کرد. به این حالت، «ذخیره سرد» گفته می‌شود. با وجود ذخیره سرد، امکان به سرقت رفتن رمزارزها به صفر می‌رسد.

ذخیره سرد، در مقابل «ذخیره گرم» قرار دارد. ذخیره گرم، نوعی ذخیره‌سازی است که طی آن، داده‌ها روی سطح اینترنت ذخیره می‌شوند و در نتیجه، امکان به سرقت رفتن آن به وجود می‌آید.

Bitcoin چگونه کار می‌کند؟

بیت کوین یک دارایی دیجیتال است که بر بستر شبکه‌ بلاک چین پیاده‌سازی شده است. بلاک چین یک سیستم به اشتراک گذاری اطلاعات است که همه‌ افراد حاضر در آن شبکه به این اطلاعات که در دفتر کل نگه‌داری می‌شوند دسترسی دارند.

در سیستم بانکداری فقط بانک از نقل و انتقال دارایی و تمام جزئیات آن باخبر می‌شود، اما در بلاک چین این اطلاعات در دفتر کل مرکزی که همه به آن دسترسی دارند ثبت می‌شود.

در هر اشتراک‌گذاری کد فرستنده، کد گیرنده و مبلغ ارسالی مشخص می‌شود، در دفتر ثبت می‌گردد و تا ابد امکان رجوع به آن وجود دارد. حجم فعلی دفتر «Bitcoin» به بیش از ۳۲۰ گیگابایت رسیده است.

هر کیف پول یک سیستم امنیتی قوی دارد که از دو کد تشکیل شده است، یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی. هر تراکنشی که در شبکه‌ رمزارزها انجام می‌شود با کلید خصوصی شما که بر اساس یک سیستم رمزنگاری خیلی قوی تولید شده است، امضا می‌گردد.

توجه داشته باشید فقط شما به کلید خصوصی دسترسی دارید ولی هنگامی که تراکنش در دفتر مرکزی ثبت شود، افراد می‌توانند آن تراکنش را بر اساس کلید عمومی مشاهده کنند.

بیت کوین چه مزیت‌هایی دارد؟

 

• دیجیتالی بودن

«Bitcoin» یک ارز کاملا مجازی است که معادل فیزیکی ندارد. به همین دلیل برای ذخیره‌ آن به فضای خاصی نیاز ندارید.

• شفاف است

تمام تراکنش‌های این رمزارز در دفترکلی که همه به اطلاعات آن دسترسی دارند ثبت می‌شود. هر کیف‌ پول یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی دارد. کلید عمومی در تراکنش‌های ثبت شده قابل مشاهده است. با مراجعه به دفترکل مرکزی می‌توان میزان دارایی را مشاهده کرد.

• امنیت بالایی دارد

این رمزارز روی شبکه بلاکچین که با استفاده از پروتکل‌هایی خاص، امنیت آن تضمین می‌شود کار می‌کند. نودها (چه نودهای معمولی و چه ماینرها) با پیروی از یک سری دستورات خاص به تایید یا رد تراکنش می‌پردازند. همچنین نودهای استخراج‌کننده یا ماینر، نقش اساسی در امنیت شبکه‌ دارند.

• غیرمتمرکز است

بر خلاف ارزهای فیات رایج در کشورها، ارز دیجیتال، تحت نظارت هیچ سازمان یا دولتی نیست. می‌توان این ویژگی را به طور همزمان، نقطه قوت و ضعف آن به شمار آورد. چون به دلیل نبود نظارت بر این سیستم، گزینه‌ای مناسب برای کلاه‌برداری به شمار می‌رود؛ کما اینکه تا به امروز بارها این اتفاق افتاده است.

• سرعت بالا و کارمزد کم

نقل و انتقال دارایی توسط این رمزارز در مدت زمان کوتاهی انجام می‌شود. این در حالی است که اگر تجار بخواهند به صورت بین‌المللی نقل و انتقالات مالی داشته باشند باید چند روز منتظر بمانند.

گذشته از این، کارمزد انتقال ارزهای دیجیتال، بسیار کمتر از انتقال ارزهای فیات است. البته با افزایش سختی شبکه، کارمزد ارزهای رمزنگاری شده هم روندی صعودی به خود گرفته است.

• تضمین انجام تراکنش

تراکنش‌های صورت گرفته در شبکه‌ بیت‌ کوین به هیچ عنوان لغو نمی‌شوند. به همین دلیل اگر شما رمزارز خود را اشتباها به شخصی که نمی‌شناسید بفرستید دیگر امکان برگشت ارزهای دیجیتالی شما وجود ندارد. ولی اگر فرد را بشناسید تنها با ارسال مجدد فرد، ارزهای شما بازگردانده می‌شوند.

این ویژگی برای تضمین انجام تراکنش به شبکه اضافه شده است. به این ترتیب، گیرنده به هیچ عنوان نمی‌تواند ادعا کند که رمزارزها را دریافت نکرده است.

پشتوانه بیت کوین چیست ؟

در بخش دلیل ایجاد بیت کوین چیست گفته شد که پول‌های رایج امروزی، پشتوانه دارایی‌های فیزیکی مثل طلا و نقره و نفت ندارند و پشتوانه آن‌ها، اقتصاد هر کشور و اعتماد مردم به آن است. حال این سوال پیش می‌آید که پشتوانه بیت کوین چیست و چه کسی ارزشمندی آن را تامین می‌کند. بیت‌کوین، توسط فرد یا گروه مرموزی به اسم «ساتوشی ناکاموتو» ایجاد شده است اما این فرد یا گروه، هیچ نقشی در ارزش‌گذاری بیت‌کوین ندارند. همانطور که قبلا گفته شد، ساخت بیت‌کوین و ثبت و تایید تراکنش‌های آن توسط دستگاه‌های محاسباتی انجام می‌شود. این دستگاه‌ها نیز نقشی در ارزشگذاری بیت‌کوین ندارند.

با توجه به موارد مطرح شده، بیت‌کوین همانند ارزهای فیات رایج بدون هیچگونه پشتوانه دارایی‌های فیزیکی ایجاد شده است. از طرفی، دولت‌ها و سازمان‌های خصوصی نیز نقشی در آن ندارند و اعتماد مردم به بیت‌کوین متکی به هیچ سازمان و نهادی نیست. یعنی ما با پولی مواجه هستیم که نه پشتوانه دارایی‌های فیزیکی دارد و نه دولت‌ها و سازمان‌ها از آن حمایت می‌کنند. با این شرایط منطق حکم می‌کند که کسی به دنبال خرید و فروش و استفاده از بیت‌کوین نباشد اما، نه تنها این اتفاق نمی‌افتد بلکه در طی زمان شاهد هستیم که قیمت بیت‌کوین دائما در حال افزایش است.

دلیل این اتفاق را می‌توان در ویژگی‌های خاص شبکه بیت‌کوین جست‌وجو کرد. در ادامه، ویژگی‌های شبکه بیت‌کوین را توضیح می‌دهیم. این ویژگی‌ها سبب شده‌اند که بسیاری از افراد در سرتاسر دنیا به این سیستم مالی اعتماد کنند و از آن برای خرید و فروش و سرمایه‌گذاری استفاده کنند.

ماینینگ Bitcoin چگونه انجام می‌شود؟

 

هدف ماینرها دسترسی به بیت کوین‌های استخراج نشده و البته ایجاد امنیت در شبکه است. ماینرها با تولید بلاک‌هایی از تراکنش‌های معتبر و اتصال آن به بلاکچین، پاداش دریافت می‌کنند. برای اینکه از ایجاد بلاک‌های متعدد و دستکاری شبکه جلوگیری شود، فقط نودهایی که ماینر هستند حق ساخت بلاک را دارند.

همه‌ی تراکنش‌های این ارز دیجیتال در یک دفتر مرکزی ثبت می‌شوند که همه‌ی اعضای شبکه به آن‌ها دسترسی دارند. هر ۲۵۰۰ تراکنشی که انجام می‌شوند در یک بلاک جای می‌گیرند و آن بلاک به این دفتر اضافه می‌شود.

برخی از افراد حاضر در شبکه داوطلب می‌شوند که در ازای دریافت پاداش، این بلاک را به آخر شبکه اضافه کرده و اطلاعات دفتر مرکزی را به روزرسانی کنند.

سیستم «Bitcoin» به این صورت طراحی شده است که برای هر بلاک با کمک تابع درهم‌ساز هش‌نگار یک مسئله‌ ریاضی ایجاد می‌کند. هر کدام از ماینرها که بتوانند زودتر به جواب این مسئله برسند مفتخر به اضافه کردن بلاک به انتهای زنجیره می‌شوند.

یک نود در شبکه، کامپیوتر قدرتمندی است که نرم‌افزار بیت کوین را اجرا کرده، در روند انتقال اطلاعات مشارکت می‌کند و به این ترتیب به حفظ شبکه‌ بیت کوین کمک می‌کند.

نودها می‌توانند ماینر یا همان استخراج‌کننده باشند یا فقط به وسیله اشتراک گذاری سیستم خود در حفظ امنیت شبکه و تایید تراکنش‌ها نقش داشته باشند.

در ابتدای پیدایش این رمزارز، همه‌ی نودها به عنوان ماینر عمل می‌کردند. با گذشت زمان و سخت‌تر شدن کار، نودهای ماینر با استفاده از کارت‌های گرافیک سعی داشتند در رقابت پیروز شوند، اما رفته‌رفته کارت‌های گرافیک نیز از پس عملیات استخراج بر نیامدند.

نودهای ماینر مجبور شدند برای استخراج از دستگاه‌های سخت‌افزاری خاصی که فقط برای استخراج تولید شده بودند استفاده کنند.

چه عواملی بر قیمت بیت کوین تاثیر می‌گذارند؟

 

• عرضه و تقاضا

در هر ارز، کالا و خدمات، اگر تقاضا زیاد باشد قیمت آن نیز افزایش پیدا می‌کند. از سال ۲۰۱۷ که افراد بیشتری با بلاکچین و کاربرد آن آشنا شدند، افراد بیشتری خواهان این ارز دیجیتال شدند. همین موضوع باعث شد که قیمت آن به دلیل تقاضای بیشتر بالا رود.

• فورک

«فورک» نیز از عواملی است که بر تمام رمزارزهای پیاده شده بر بستر بلاک چین تاثیر می‌گذارد.

در بسیاری از مواقع به دارندگان کیف‌پولی خاص پس از انجام فورک گفته می‌شود که اگر مقداری خاص از «Bitcoin» را داشته باشید، مقداری از بیتکوین‌کش نیز به شما تعلق می‌گیرد.

همین موضوع باعث می‌شود که افراد، دارایی ارز دیجیتال خود را افزایش دهند یا حتی اگر هیچ موجودی ندارند اقدام به خرید کنند. البته موارد استثنا نیز وجود دارد.

• هاوینگ

هاوینگ یا نصف شدن پاداش استخراج هر چهار سال که باعث ایجاد تورم منفی می‌شود بر قیمت این رمزارز موثر است. در ابتدا پاداش استخراج ۵۰ واحد بود، سپس ۲۵ و بعد به ۵/۱۲ رسید و در اردیبهشت سال ۹۹ به ۲۵/۶ واحد رسید. این مورد باز هم به داستان عرضه و تقاضا اشاره دارد. بیت کوین روز به روز شناخته شده‌تر می‌شود، افراد بیشتری آن می‌پذیرند و خواهان آن هستند. از طرف دیگر با گذشت زمان، عرضه‌ آن کم و کمتر می‌شود و همین موضوع باعث بالاتر رفتن قیمتش می‌شود.

• قوانین رگولاتوری

اینکه دولت‌ها در قبال بیت کوین چه سیاستی را اتخاذ کنند می‌تواند تاثیر به‌سزایی بر قیمت آن داشته باشد. مواردی همچون «گرفتن مجوز برای ورود ماینر» و به طور کلی مقبولیت رمزارزها از طرف دولت بر قیمت آنها تاثیر می‌گذارد.

عده زیادی به علت مشکلات احتمالی در کشورهایی که رمزارزها را ممنوع کرده‌اند از فعالیت در این حوزه منصرف شده‌اند.

• رویدادهای سیاسی

هیچ‌وقت فراموش نکنید که پول ترسو است و به دنبال یک جای امن می‌گردد. مثلا امروز در بورس است، فردا در طلا و بعد هم در بازار کریپتوکارنسی. عبارتی به نام «اسمارت مانی» یا «پول هوشمند» در اقتصاد وجود دارد که می‌گوید «پول هوشمند در اوج بازار گاوی از آن خارج شده و به بازاری می‌رود که هنوز رشد خود را آغاز نکرده است.»

دارندگان پول هوشمند با تحلیل‌های درستی که از اتفاقات سیاسی دارند خیلی زودتر از افراد عادی می‌توانند تاثیر اتفاقات سیاسی همچون روابط کشورها با هم را تحلیل کرده و به این ترتیب روی ارزش رمزارزها تاثیرگذار باشند.

• رسانه‌ اجتماعی

رسانه‌های اجتماعی همچون «ردیت»، «توئیتر» و … نیز بر قیمت رمزارزها تاثیرگذار هستند. زمانی که تعداد توئیت‌ها در رابطه با بیت کوین بالا می‌رود احتمالا باید منتظر تاثیر آن توئیت‌ها بر قیمت باشیم. بسته به اینکه توئیت‌ها منفی یا مثبت باشند می‌توانند قیمت را افزایش یا کاهش دهند.

همچنین با بررسی «گوگل ترندز» می‌توان دریافت که کاربران گوگل به چه میزان رمزارزها را جستجو کرده‌اند. وقتی میزان جستجو زیاد شود یعنی می‌توان احتمال داد که منابع مالی زیادی وارد این بازار می‌شوند.

تراکنش‌ها چگونه انجام می‌شوند؟

تراکنش‌ها پس از آنکه توسط نودها معتبر شناخته شدند، در محلی به نام مِم‌پول (mempool) منتظر می‌مانند تا فرایند تایید شدن را طی کنند. برای درک بهتر چگونگی کار کردن تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین بهتر است آن را با یک مثال توضیح دهیم. مم‌پول را می‌توانیم ایستگاه اتوبوسی فرض کنیم که مسافرانش (یا همان تراکنش‌ها) منتظر آمدن اتوبوس هستند تا آن‌ها را به مقصد برسانند (تایید کنند). رانندگان اتوبوس همان ماینرها یا استخراج‌کنندگان هستند که پس از وارد شدن به ایستگاه، تا جایی که می‌توانند اتوبوس خود را از این مسافران پر می‌کنند. اتوبوس‌ها نیز در این مثال نقش بلاک‌ها را در شبکه بیت کوین دارند.

البته این مثال را باید کمی تغییر دهیم تا شرایط واقعی شبکه را نشان دهد. یک مسافر می‌تواند به طور همزمان در چند اتوبوس نشسته باشد و قوانین فیزیکی دنیای ما در این مثال برای او صادق نیست! چرا که یک تراکنش نیز می‌تواند توسط چندین ماینر انتخاب شود و در بلاک‌هر یک از آن‌ها قرار بگیرد. مسافرین هم‌اکنون در اتوبوس‌ها نشسته‌اند و منتظرند که رانندگان حرکت خود را به سمت یک مقصد نهایی آغاز کنند. این مقصد نیز در واقع همان تایید شدن تراکنش است.

با آغاز مسابقه‌ای که ماینینگ یا استخراج نام دارد، رانندگان اتوبوس تلاش می‌کنند که سریعتر از بقیه، تراکنش‌هایشان را به مقصد برسانند؛ زیرا راننده‌ اولی که موفق به انجام این کار شود، پاداش خوبی از شرکت واحد اتوبوسرانی (شبکه) دریافت خواهد کرد.

ماینرها پس از انتخاب تراکنش و قرار دادن آن در بلاک‌هایشان، در رقابتی که استخراج نام دارد و لازمه‌اش مصرف انرژی و صرف توان پردازشی است، مشغول حل کردن معمای ریاضی بلاک می‌شوند. این معمای ریاضی از کنار هم گذاشتن تراکنش‌ها و عبور آن‌ها از فرایند‌های رمزنگاری به نام توابع هش، به وجود می‌آید. حل کردن این معماها کار دشواری است که با سخت‌افزارهای کامپیوتری و دستگاه‌های مخصوصی که ماینر یا ای‌سیک نام دارند، انجام می‌شود. یافتن پاسخ این مسائل ریاضی در نهایت به تایید شدن تراکنش‌های قرار گرفته در آن بلاک منجر می‌شود.

پس از یافتن معمای ریاضی، بلاک مورد نظر در کنار سایر بلاک‌هایی که پیش از این حل شده‌اند، با یک ترتیب زمانی قرار گرفته و زنجیره‌ای به هم پیوسته از بلاک‌ها شکل می‌گیرد که در واقع مفهوم بلاک چین یا زنجیره بلاک‌ها را نشان می‌دهد.

به فرایند تایید تراکنش به وسیله یافتن معمای ریاضی، فرایند اثبات کار (Proof of Work) نیز گفته می‌شود. اما ماینرها برای انجام تمام این کارها که شامل تهیه سخت‌افزارهای مخصوص و مصرف برق است، به یک انگیزه نیاز دارند. چه انگیزه‌ای ماینرها را به فعالیت در شبکه وا‌ می‌دارد؟