صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی غیر متمرکز چیست؟
در صرافی غیر متمرکز ارزهای دیجیتال، افراد میتوانند بدون نیاز به باز کردن حساب در صرافی، معامله ارز دیجیتال خود را به صورت همتا به همتا (کاربر به کاربر) و بدون واسطه انجام دهند. در واقع، شیوه عملکرد این صرافی به صورت غیرمتمرکز است و هیچ مرجع کنترلکنندهای وجود ندارد. در صرافی غیر متمرکز ضرورت اعتماد به شخص ثالث از بین رفته و هیچ شخص واسطی وجود ندارد و معاملات از طریق قراردادهای هوشمند انجام میشود. یکی از مهمترین مزایای اکسچنج غیرمتمرکز نسبت به نسخههای متمرکز، امنیت بالا و عدم امکان هک میباشد. پلتفرمهای DEX به دلیل اجرا شدن در بستر بلاکچین، عملاً غیرقابل هک هستند و به کاربران خود این امکان را میدهند که داراییهای خود را در محیطی کاملاً امن نگهداری کرده و در زمان لزوم به سایر ارزهای دیجیتال تبدیل نمایند.
صرافی غیر متمرکز چگونه کار میکند؟
صرافیهای غیرمتمرکز روی بلاک چینهای آزاد که قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را دارند ساخته میشوند. اتریوم درحالحاضر بزرگترین میزبان صرافیهای غیرمتمرکز است.
برای درک نحوه کار صرافی غیرمتمرکز، قبل از هر چیز باید با مفهوم قرارداد هوشمند آشنا شوید. یک قرارداد هوشمند نرمافزاری است که در صورت وقوع شرایطی خاص، یک یا چند دستور خاص را اجرا میکند. این قرارداد روی بلاک چین پیادهسازی میشود و جلوگیری از اجرای آن غیرممکن است.
ویژگی اصلی یک قرارداد هوشمند، اجرای قطعی آن است. در حقیقت آنچه که باعث تفاوت قرارداد معمولی و قرارداد هوشمند میشود این است که در قرارداد هوشمند، هیچکس (حتی خود سازنده) نمیتواند مانع از اجرای قرارداد شود و بنابراین برای اجرای آن نیاز نیست که به واسطههای متمرکز اعتماد کنیم.
بنابراین، زمانیکه یک قرارداد هوشمند بر روی یک بلاک چینِ آزاد مثل اتریوم اجرا شود، دیگر قابلتوقف نیست و هیچکس نمیتواند جلوی اجرای آن را بگیرد. با قراردادهای هوشمند میتوان برنامهها و پروژههایی را ساخت که بدون هیچگونه واسطه و از کارافتادگی تا ابد به کار خود ادامه دهند. به این برنامهها برنامههای غیرمتمرکز (Dapp) هم میگویند.
در صرافی غیرمتمرکز برای انجام یک تراکنش چه فرایندی طی میشود؟
۱. معاملهگر کیف پول خود را به صرافی متصل میکند.
۲. سفارش خرید/فروش خود را ثبت میکند.
۳. خریدار/فروشندهای دیگر سفارشی مطابق با سفارش معاملهگر اول ثبت میکند.
۴. داراییها داخل قرارداد هوشمند وارد میشوند، در قرارداد هوشمند مبادله انجام شده و مبلغ به کیف پول خریدار و فروشنده واریز میشود.
ویژگیهای DEX چیست؟
عدم تغییر مالکیت
در صرافی غیر متمرکز، مالکیت داراییها تا پیش از انجام کامل معامله، هرگز تغییر نمیکند و نیازی به انتقال دارایی به حساب شخص ثالث یا صرافی نیست.
خودکار
معاملات در DEX تا زمانی که نقدینگی کافی وجود داشته باشد، بدون داشتن واسطه، به صورت آنی انجام میشود.
مقرون به صرفه
بسیاری از DEX ها امکان حداقل میزان معاملات رمزارزها را دارند و به کاربران خود این امکان را میدهند که دارایی خود را به هر میزان که میخواهند، مبادله کنند.
دسترسی جهانی
اکثر DEX ها به هیچ گونه ثبتنامی احتیاج ندارند. بنابراین، هر کاربر از هر نقطه از جهان که به شبکه اینترنت دسترسی داشته باشد، قادر خواهد بود معاملات خود را در صرافی غیر متمرکز انجام دهد.
معاملات شفاف
روندهای جدید مبادلات DEX به صورت شفاف انجام میشوند، تمام کاربران به سابقۀ این معاملات دسترسی دارند و همه چیز بر بستر بلاک چین ثبت شده است.
ناشناس بودن
در صرافی های غیر متمرکز، کاربران به راحتی کیف پول مورد نظر خود را برای شروع مبادلات به سیستم متصل میکنند. برای مبادلات، به اطلاعات پروفایل یا اطلاعات تکمیلی نیازی نیست.
معایب و خطرات صرافی غیرمتمرکز چیست؟
در ابتدا باید گفت که این صرافیها از خدمات امانتداری استفاده نمیکنند و مالکیت داراییها بر عهده کاربر است. از همین رو هرگونه اشتباه در معاملات و انتقال ارزها، جبرانناپذیر و غیرقابل بازگشت است.
از جمله دیگر معایبی که میتوان برای صرافیهای غیرمتمرکز نام برد، حجم پایین معاملات آنها نسبت به صرافیهای متمرکز است. پایینبودن حجم معاملات در مقایسه با صرافیهایی مانند بایننس و گاهی اوقات افزایش هزینه تمامشده، باعث شده است تا سرمایهگذاران کمتری با این صرافیها کار کنند.
صرافیهای غیرمتمرکز کاملاً متنباز و شفاف هستند، اما در مورد صرافیهای جدید گاهی اوقات ممکن است کدهای صرافی دچار مشکل فنی یا امنیتی باشد. همچنین، اگرچه صرافیهای غیرمتمرکز نباید به داراییها دسترسی داشته باشند، ممکن است در کد برخی از آنها راهی برای مسدودسازی ارزهای دیجیتال تعبیه شده باشد تا در صورت وجود موارد مشکوک به تخلف، بتوان جلوی برداشت پول را گرفت.
یکی از اساسیترین مشکلات صرافیهای غیرمتمرکز مسئله مقیاسپذیری (سرعت و کارمزد تراکنشهای) بلاک چین است. در بیشتر این صرافیها کاربر مجبور است برای هر معامله روی شبکهای مانند اتریوم تراکنش بزند که این خود مستلزم پرداخت کارمزد است. بنابراین، اگر شبکه شلوغ باشد حس خوبی از کار با صرافی غیرمتمرکز تجربه نخواهید کرد.
یکی دیگر از مشکلات اساسی صرافیهای غیرمتمرکز درحالحاضر این است که از همه ارزهای دیجیتال پشتیبانی نمیکنند. مثلاً در مقطع فعلی بیشتر صرافیهای غیرمتمرکزی روی اتریوم فعال هستند و فقط از تبدیل اتریوم و توکنهای مبتنی بر اتریوم (ERC-20) پشتیبانی میکنند. در این صرافیها بهعنوان مثال نمیتوانید ارزی مانند تزوس را معامله کنید. البته برخی از صرافیهای غیرمتمرکز در تلاش هستند تا با پشتیبانی از چندین بلاک چین این مشکل را برطرف کنند.
امکانات معاملاتی کم از دیگر معایب صرافیهای غیرمتمرکز است. بهعلاوه، روند تطبیق معاملات هم نسبت به نمونههای متمرکز کندتر است و همین مسئله میتواند تجربه کاربری نهچندان مناسبی را برای کاربر به همراه داشته باشد.
پنج صرافی غیرمتمرکز در سال 2021
-کایبرسواپ
-یونی سواپ
-وان اینچ
-بیسکیو
-بنکور